Vikipedi

2025 Türkiye'de hükûmet karşıtı protestolar

siyasi figürlerin tutuklanmasına karşı protestolar
10 Nisan 2025 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 1 değişiklik bulunmaktadır.

2025 Türkiye'de hükûmet karşıtı protestolar veya Saraçhane eylemleri, 19 Mart 2025'te Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasının ardından düzenlenen ve ifade özgürlüğü, medya sansürü, otoriteryanizm gibi toplumsal sorunlara değinen halk protestolarıdır. Gösteriler, katılımcıların Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın başlıca siyasi rakibine karşı siyasi motivasyonlu yasal işlemler olarak nitelendirdikleri duruma karşı önemli bir halk muhalefetini temsil etmektedir.

2025 Türkiye'de hükûmet karşıtı protestolar
Belediye Binasının bulunduğu Saraçhane'de eylemciler, 21 Mart 2025
Tarih19 Mart 2025 - günümüz (22 gün)
YerTürkiye
Kuzey Kıbrıs[1]
Türk diasporası
Sebep
Hedef
Yöntem
Protestocular
Emniyet güçleri
DurumDevam ediyor
  • İstanbul ve diğer büyükşehirlerde dört gün süreyle tüm toplantı ve gösteriler yasaklandı.[b]
  • Twitter, YouTube, Instagram ve TikTok dâhil olmak üzere Türkiye genelinde sosyal medya platformları kısıtlandı.
  • Tüm üniversitelere akademik boykot çağrısı yapıldı.
  • Eğitim-Sen başta olmak üzere bazı sendikalar greve çıktı.
  • CHP, Ekrem İmamoğlu'nu tutukluluğuna rağmen cumhurbaşkanı adayı olarak ilan etti.[2]
  • CHP ve bazı destekçiler, sosyal medya gibi kanallarda boykot çağrısında bulundu.
Taraflar

Çoğunluğu gençlerden oluşan bir kitle.

Diğerleri:

Destekleyen:
Avrupa Sosyalistler Partisi
Almanya Sosyal Demokrat Partisi
Sosyalist Enternasyonal

67. Türkiye Hükûmeti


Destekleyen:

 ABD
Öne çıkan kişiler
Kayıplar
Yaralı1000+ sivil, 150 polis (Hükûmet iddiası)[20]
Tutuklu299[21]
Gözaltı~2000[22]
Ev hapsi31[23]
  1. ^ İletişim Başkanlığı tarafından reddedildi.
  2. ^ İstanbul'da daha sonra bu süre uzatıldı.

Üniversite öğrencileri tarafından başlatılan protestolar, polisin biber gazı ve tazyikli su kullanımıyla büyüdü. Protestoların merkezi İstanbul Belediye Sarayı'nın bulunduğu Saraçhane oldu ve burada Cumhuriyet Halk Partisi tarafından protesto mitingleri düzenlendi. 25 Mart'ta Saraçhane'deki son miting düzenlendi ve CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Cumartesi mitinglerini Türkiye'nin dört bir yanındaki şehirlerde haftalık bir etkinlik haline getireceklerini ve İstanbul'da ise her Çarşamba gününde Ekrem İmamoğlu'na özgürlük mitingi düzenleyeceğini söyledi. Ayrıca ülke genelinde protestoları yayınlamayan yandaş medya kuruluşlarına ve AK Parti ile bağlantılı kuruluşlara yönelik boykot başladı.

Sosyal medya, protestolarda kilit bir rol oynadı, çünkü Türk medyasının büyük bir kısmı protestoları küçümsedi ve protestolara sansür uyguladı. Protestocuların yelpazesi geniştir; hem sağ hem de sol görüşlü bireyleri kapsamaktadır. Bu bağlamda, eylemlerde başta Mustafa Kemal Atatürk olmak üzere cumhuriyet sembolleri ortak bir çatı ve simgesel referans noktası olarak öne çıkmaktadır.

Arka plan

değiştir
Ana madde: Ekrem İmamoğlu'nun tutuklanması

Ekrem İmamoğlu, 2019 yılından bu yana İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı olarak görev yapıyordu. İmamoğlu, 2019 yerel seçimlerinde ve 2024 yerel seçimlerinde Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın müttefiklerine karşı kayda değer seçim zaferleri elde etti ve bu seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi, Türkiye'nin büyük şehirlerinin çoğunun kontrolünü ele geçirdi. Bu zaferler, Erdoğan'ın siyasi hakimiyetine karşı önemli meydan okumalar olarak yorumlandı.[24]

Gözaltına alınmasından önceki aylarda İmamoğlu, Erdoğan yönetimine yönelik eleştirilerini yoğunlaştırdı ve bunun sonucunda hakkında çok sayıda yasal işlem başlatıldı. 19 Mart 2025'te Türk yetkililer, İmamoğlu'nu yolsuzluk, suç işlemek amacıyla örgüt kurmak, nitelikli dolandırıcılık ve irtikap gibi suçlamalarla gözaltına aldı.[25] Aralarında gazeteciler ve iş dünyasından isimlerin de bulunduğu yaklaşık 100 kişi de belediye ihaleleriyle bağlantılı suç faaliyetlerinde bulunmakla suçlandı. Suçlamalar arasında suç örgütü yönetmek, rüşvet almak ve ihale süreçlerini manipüle etmek yer alıyordu.

18 Mart 2025'te, İmamoğlu'nun tutuklanmasından bir gün önce İstanbul Üniversitesi, İmamoğlu'nun 31 yıllık diplomasını tartışmalı bir şekilde iptal etti ve bu kararın onanması halinde İmamoğlu gelecekteki cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılamayacak.[26]

Protestolar

değiştir
Ana madde: 2025 Türkiye'de hükûmet karşıtı protestolar zaman çizelgesi

19 Mart 2025'te İmamoğlu'nun gözaltına alınmasından itibaren Türkiye'nin birçok büyük şehrinde kitlesel gösteriler patlak verdi. Başta İstanbul, Ankara[27] ve İzmir[28] olmak üzere, Türkiye genelinde hükûmet karşıtı protestolar düzenlendi. Büyük gösteriler Saraçhane, Beşiktaş, Kadıköy ve Şişli gibi ilçelerde yoğun olarak gerçekleşti. Ülke genelinde üniversite öğrencileri ve öğretim üyeleri de gösteri ve protesto yürüyüşleri gerçekleştirdi.[29] Çoğu üniversitede boykot nedeniyle dersler iptal edildi.[30][31] İstanbul Valiliği, buna karşılık olarak şehir genelinde tüm halk toplantılarını yasakladı ve polis merkezinin etrafına barikatlar kurmak üzere güvenlik güçlerini görevlendirdi. Çevik kuvvet birimleri ve tazyikli su araçları şehir merkezine giden yolları kapatmak için konumlandırıldı.[32] Polis ve protestocular arasında birçok çatışma meydana geldi.[33] Protestolara biber gazı, tazyikli su ve fiziksel güç kullanarak müdahale edildi.[34] Ayrıca polisin plastik mermi kullandığı iddia edildi,[34][35] ancak bu iddia İletişim Başkanlığı tarafından reddedildi.[36] Bakanlık, güvenlik güçlerinin kamu düzeni yasalarına uygun hareket ettiğini ve bazı göstericilerin “provokatif ve şiddet içeren davranışlar” sergilediğini iddia etti. Ancak, muhalefet liderleri ve insan hakları örgütleri, hükûmeti aşırı güç kullanmakla suçladı ve gözaltına alınanların büyük çoğunluğunun anayasal toplanma hakkını barışçıl bir şekilde kullanan kişiler olduğunu belirtti.[37]

 
21 Mart'ta ODTÜ'deki bir protestocu grubu

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 19 Mart'ta başlayan protestolar nedeniyle toplam 1.133 kişinin gözaltına alındığını açıkladı.[38][39] Ayrıca, protestolar sırasında 123 polis memurunun yaralandığını, protestocuların elinde havai fişekler, Molotof kokteylleri ve bıçaklar bulunduğunu öne sürdü.[40] Erdoğan, Ankara'da yapılan kabine toplantısının ardından yaptığı açıklamada, protestolar sırasında meydana gelen maddi hasardan ve polis memurlarına verilen zarardan Cumhuriyet Halk Partisi’nin sorumlu olduğunu söyledi. Ayrıca protestoların bir "şiddet hareketine dönüştüğünü" iddia etti.[41] İstanbul Valiliği, İstanbul'a giriş ve çıkışların kısıtlandığını duyurarak, "İlimize illegal eylemlere katılmak amacıyla gelen kişi, grup ve araçların giriş-çıkışına izin verilmeyecektir" açıklamasını yaptı.[42] Antalya'da Pikachu kostümü giyen bir protestocunun polislerden kaçtığı görüntü, sosyal medyada viral oldu ve protestoların simgelerinden biri haline geldi.[43]

23 Mart'ta Özgür Özel, protestoları yayınlamayan yandaş medya kuruluşlarına ve AK Parti ile bağlantılı kuruluşlara yönelik boykot çağrısında bulundu.[44][45] İş bırakan akademisyenler, üniversitelerde basın açıklamaları yaparak öğrencilerin boykot kararına destek verdi.[kaynak belirtilmeli] 27 Mart'ta Ankara 4. Sulh Ceza Hakimliği tarafından boykot listesine erişim engeli getirildi.[46] Aynı gün RTÜK tarafından protestoları yayınlayan televizyon kanallarına ceza kesildi.[47]

 
CHP'nin düzenlediği İmamoğlu'na Özgürlük Mitingi'nde polis barikatları üstünde Türk bayrağı tutan protestocu.

29 Mart'ta Cumhuriyet Halk Partisi tarafından Maltepe'de protesto mitingi düzenlendi. Silivri'deki Marmara Cezaevi'nde tutuklu bulunan Ekrem İmamoğlu, yapay zekâ tarafından seslendirildi.[48] Türkiye'deki ana akım medyanın büyük bir kısmı mitingleri yayınlamadı.[49] Özgür Özel'e göre protestolara 2,2 milyon kişi katıldı.[50][51] Aynı gün Fransız Le Monde gazetesine verdiği röportajda Özel, Cumartesi mitinglerini Türkiye'nin dört bir yanındaki şehirlerde haftalık bir etkinlik haline getirmeyi planladığını, İstanbul'da ise her Çarşamba miting düzenleneceğini söyledi.[52]

Medyaya yansımaları

değiştir

Sosyal medya

değiştir

Türkiye'de yaşanan protestolarda sosyal medya, halkın örgütlenmesi, bilgi paylaşımı ve kamuoyu oluşturulmasında kritik bir rol oynadı. Özellikle 19 Mart 2025'te Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasının ardından, sosyal medya platformları protestoların yayılmasında ve organize edilmesinde etkili oldu.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, halkı kin ve düşmanlığa tahrik eden ve suç işlemeye teşvik eden içerikleri paylaşan 261 şüpheli sosyal medya hesabı yöneticisinin tespit edildiğini ve 37 kişinin gözaltına alındığını açıkladı. Sosyal medya platformu olan Twitter'da hükûmetin talepleri doğrultusunda birçok muhalif hesabı askıya alındı.[53] Bu hesapların bir kısmı yalnızca Türkiye'de askıya alınmış olup, yurt dışından erişilebilir durumdadır.[54] Ayrıca, Çağdaş Hukukçular Derneği, Halkevleri, Ekmek ve Gül gibi birçok sivil toplum kuruluşunun sosyal medya hesaplarına da erişim engeli getirildi.[55]

23 Mart'ta X, Türkiye merkezli 700'den fazla X hesabının erişime engellenmesine yönelik çok sayıda mahkeme kararına itiraz ettiklerini açıkladı.[56][57]

Yerel basın

değiştir

Türk basınının büyük bir kısmı protestoları küçümsedi veya görmezden geldi. Medyanın önemli bir kısmı, iktidarın çizdiği sınırların dışına çıkamadı ve Saraçhane'deki protesto mitingini göstermedi.[58] Türkiye genelindeki protestolar, sadece Halk TV, Sözcü TV ve Tele1 tarafından yayınlandı. Özgür Özel, konuşmasında mitingleri yayınlamayan ana akım medyayı eleştirdi. Bu konuşma sırasında yandaş medya kanalı olan NTV, Özel'in konuşmasını yarıda keserek stüdyoya bağlandı.[59][60]

 
Kızılay, 20 Mart.

22 Mart 2025'te Radyo ve Televizyon Üst Kurulu'nun Başkanı Ebubekir Şahin, protestolara destek veren yayıncı kuruluşlarla ilgili yayın durdurma ve daha sonrasında lisans iptaline kadar cezalar vereceğini söyledi. Yapılan sansür açıklamasından sonra Sözcü TV ve Halk TV gibi bazı kanallar, Saraçhane ve Çağlayan'daki canlı yayınlarını kesti.[61][62] CHP Grup Başkanvekili Ali Mahir Başarır, sosyal medyadan paylaştığı videoda RTÜK’ün kanallara yaptığı uyarıya atıfta bulunarak, “Çin TV'si burada canlı yayın yapıyor, ama Halk TV, Sözcü, Tele1 yapamıyor” dedi[63] ve sosyal medya hesaplarıyla Saraçhane'den canlı yayın yaptı. Bunun sonucunda, milyonlarca kişi protestoları izlemek için İmamoğlu'nun sosyal medya hesaplarına ve CHP'nin yayınlarına yöneldi. Bu yayınlar 4,3 milyon eşzamanlı izleyici ile rekor kırdı.[64][65][66]

27 Mart'ta RTÜK, protestoları yayınlayan kanallara ceza kesti. Sözcü TV'ye 10 gün yayın durdurma cezası, Halk TV ve Tele 1'e ise yüzde 5 para cezası ve 5 kez program durdurma cezası verdi. Ayrıca yayınlarda eleştiri sınırının aşıldığı gerekçesiyle, NOW'a yüzde 2, Sözcü TV, Halk TV ve Tele1'e ise yüzde 3'er para cezası verildi.[47][67][68] Türkiye'deki çoğu muhalif parti lideri ve siyasetçi, basına uygulanan sansürü eleştirdi.[47] CHP'li milletvekili Mahmut Tanal, bir grup gençle birlikte RTÜK binasının önünde ''basına uygulanan sansürü'' protesto etti.[69]

Yabancı basın

değiştir

Financial Times, İmamoğlu'nun tutuklanmasını Türkiye'deki siyasi baskının artması olarak değerlendirdi ve bunun kitlesel protestolara ve finansal istikrarsızlığa yol açtığını belirtti.[70] The Guardian, protestoların İstanbul'dan başlayarak ülke geneline yayıldığını ve bu eylemlerin demokrasi mücadelesine dönüştüğünü aktardı.[71] Reuters, İmamoğlu'nun ilk kez mahkemeye çıktığını ve suçlamaları reddettiğini bildirdi. Ayrıca, protestoların İstanbul, İzmir ve Ankara gibi büyük şehirlerde yoğunlaştığını ve polis ile göstericiler arasında çatışmalar yaşandığını belirtti.[72] El País, protestoların başlangıçta İmamoğlu'nun serbest bırakılması talebiyle başladığını, ancak kısa sürede Erdoğan hükûmetine karşı genel bir meydan okumaya dönüştüğünü yazdı. Haberde, öğrenciler ve sendikaların boykotlar ve genel grev planladığı, hükûmetin ise baskıyla karşılık verdiği ifade edildi.[73]

Etkileri

değiştir

Ekonomik krizin derinleşmesi

değiştir
Ana madde: Türkiye ekonomik krizi (2018-günümüz)

Protestoların başladığı 19 Mart'ta Türk lirası %12,7 değer kaybederek Amerikan doları karşısında 42 lira ile rekor seviyeye geriledi.[74][75][76] Daha sonra Türk lirası, dolar karşısında 38 seviyesine yerleşmiş olsa da, yabancı yatırımcılar temkinli olmaya devam ediyor. Bu gelişmelerin etkisiyle Türkiye piyasalarından yaklaşık 16 milyar dolar çıkarken, öncesinde 65 milyar dolara kadar yükselen döviz rezervleri ciddi darbe aldı.[77] Borsa İstanbul'un BIST 100 endeksi %8,72 düşerek 10.802 puandan 9.860 puana geriledi.[78][79] Merkez Bankası, Türk lirasını desteklemek amacıyla 25 milyar dolarlık döviz satışı gerçekleştirirken,[80][81] bu hamle faiz oranlarının yükselmesine ve yıl sonu enflasyon tahminlerinin %29,75'e revize edilmesine yol açtı.[82] Tüm bu gelişmeler, yabancı yatırımcı güvenini sarsarak Ekonomi Bakanı Mehmet Şimşek'in ekonomik istikrarı yeniden tesis etme çabalarını zorlaştırdı.[83][84]

Ekonomik boykot

değiştir

23 Mart 2025'te Özgür Özel, protestoları yayınlamayan yandaş medya kuruluşlarına ve AK Parti ile bağlantılı kuruluşlara yönelik boykot çağrısında bulundu.[85][86] Özel, özellikle protestoları ve mitingleri yayınlamayan Turkuvaz Medya Grubu, Demirören Holding ve Doğuş Yayın Grubu'nun sahibi olduğu tüm markalarını boykot edeceklerini açıkladı.

2 Nisan'da üniversite öğrencilerinin öncülüğünde başlatılan ve geniş kesimlerin katılımıyla gerçekleşen bir tüketim boykotu başladı.[87][88] Öğrenciler, 2 Nisan günü boyunca hiçbir alışveriş yapmayarak ekonomik güçlerini kullanmayı ve hükümete güçlü bir mesaj iletmeyi hedefledi.[89] Cumhuriyet Halk Partisi ve bazı muhalefet partileri, boykota destek verdi.[88] Özgür Özel, sosyal medya platformu X'te boykot çağrısında bulundu.[89] Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu da boykota destek verdiklerini açıkladı.[90] Ticaret Bakanı Ömer Bolat, İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik, RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin başta olmak üzere hükûmete yakın birçok isim boykotu eleştirdi.[89]

Boykotun ekonomik etkileri konusunda farklı görüşler bulunmaktadır. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, 2 Nisan'da kartlı alışverişlerin tutarı 28 milyar Türk lirasına ulaştı. Hükûmete göre boykot başarısız oldu ve harcamalar bir önceki güne kıyasla iki katına çıktı.[91] Bağımsız araştırmalara göre, önceki iki ayın günlük harcama ortalaması 64,7 milyar Türk lirasıyken, 2 Nisan'da yapılan harcamalar, bu miktarın yaklaşık 16 milyar Türk lirası altında kaldı.[92] Anadolu Ajansı'nın açıkladığı boykot verilerinin doğruluğundan şüphe duyulmaktadır.[93]

Oyuncu Aybüke Pusat, 2 Nisan'da yaptığı sosyal medya paylaşımıyla boykota destek olduğunu açıkladı. Bunun ardından TRT 1'de yayınlanan Teşkilat dizisinin kadrosundan çıkarıldı. TRT'nin Tabii platformunda yayınlanan Mevlana Celaleddin-i Rumi dizisinin senaristi Ali Aydın, Aybüke Pusat'ın 'demokratik hakkını' kullandığını belirterek, destek verdiği paylaşımına sahip çıktı. Destek paylaşımının ardından Aydın'ın dizisi platformdan kaldırıldı.[94][95][96] Furkan Andıç, Farah Zeynep Abdullah, Hayal Köseoğlu, Gülben Ergen, Hazal Subaşı, Serkay Tütüncü, Melek Mosso, Zerrin Tekindor, Hadise ve birçok ünlü oyuncu, şarkıcı ve sanatçı, Aybüke Pusat'a destek paylaşımı yaptı.[97] Oyuncular Sendikası da destek verdi ve "Boykot, anayasanın düşünceyi açıklama ve yayma özgürlüğü ile toplantı gösteri yürüyüşü hakkı kapsamında değerlendirilebilecek bir protesto biçimidir. Anayasamızın 25., 26. ve 34. maddeleriyle güvence altına alınmıştır. Meslektaşımız Aybüke Pusat ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz ve kendisinin yanındayız. Sanat emeği, ifade özgürlüğüyle anlam bulur. Hiçbir oyuncu, düşüncesini dile getirdiği için işinden edilemez" ifadelerini kullanıldı.[97] Yaşanan olaylardan sonra Aybüke Pusat'ın Instagram hesabını 1,6 milyon yeni kullanıcı takip etti ve toplamda 5,6 milyon takipçiye ulaştı.[98]

Gözaltılar ve tutuklamalar

değiştir

Polis müdahaleleri sonucunda ülke genelinde yaklaşık 2.000 kişi gözaltına alındı ve bunlardan 300'ü tutuklandı. Antalya'daki protestolarda 250 kişi gözaltına alındı ve 6'sı tutuklandı. Boykot çağrısı yapan 11 kişi, "nefret ve düşmanlığa tahrik" suçlamasıyla gözaltına alındı. Protestoların başladığı 19 Mart'ta gazeteci İsmail Saymaz, 2013 Gezi Protestolarına yönelik bir soruşturma kapsamında "Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya teşebbüse yardım etme" iddiasıyla İstanbul'da gözaltına alındı ve ev hapsi ile cezalandırıldı.[99]

Saraçhane'deki protestoları takip eden AFP foto muhabiri Yasin Akgül, NOW Haber muhabiri Ali Onur Tosun,[100] foto muhabiri Bülent Kılıç, muhabir Zeynep Kuray, İBB foto muhabiri Kurtuluş Arı, Bakırköy Belediyesi foto muhabiri Gökhan Kam ve muhabir Hayri Tunç, "2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu'na muhalefet" suçlamasıyla tutuklandı.[101] Tutuklanan bu yedi gazeteci, avukatların itirazı üzerine tahliye edildi.[101] Saraçhane eylemlerini ve üniversite boykotlarını takip eden Evrensel muhabiri Nisa Sude Demirel ve ETHA muhabiri Elif Bayburt, ev baskınlarıyla gözaltına alındılar ve adli kontrol şartıyla serbest bırakıldılar.[102][103] İzmir'deki protestolar sırasında BirGün yazarı Barış İnce ve foto muhabiri Murat Kocabaş, ev baskınlarıyla gözaltına alındı. Protestoları takip eden gazeteci ve İzmir Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu Üyesi Yağız Barut da gözaltına alındı. 27 Mart'ta Barış İnce, Murat Kocabaş ve Yağız Barut serbest bırakıldı.[101]

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, sosyal medya ve geleneksel medya üzerinden yapılan boykot çağrılarını "nefret ve ayrımcılık" ile "halkı kin ve düşmanlığa tahrik" suçlamalarıyla incelemeye aldı. Bu kapsamda, 16 kişi gözaltı kararı alındı ve bunların 11'i serbest bırakıldı. Gözaltına alınan ve sonrasında adli kontrol şartıyla serbest bırakılanlar arasında oyuncu Cem Yiğit Üzümoğlu da bulunmaktadır.[104] Bu gelişmeler, Türkiye'de ifade özgürlüğü ve demokratik haklar konusunda endişelere yol açmaktadır. Ulusal ve uluslararası insan hakları örgütleri, hükûmetin bu tutumunu eleştirerek, gözaltıların ve soruşturmaların demokratik değerlere zarar verdiğini belirtmektedir.[105][106]

Tepkiler

değiştir

Protestoları destekleyenler

değiştir

19 Mart 2025'te şarkıcı ve oyuncu Nez, protestolara katıldığını gösteren bir paylaşım ile eylemlere katılan ilk sanatçı oldu. 20 Mart'ta şarkıcı Nâlân, milletvekillerinin görev yeminini hatırlatarak tüm milletvekillerini hukukun üstünlüğünü ve demokrasiyi savunmaya davet etti.[107] 21 Mart'ta şarkıcı ve oyuncu Seren Serengil, İç İşleri Bakanı Ali Yerlikaya'ya seslendiği eleştirel bir video yayımladı.[108]

 
İstanbul'daki Beyazıt Meydanı’nda üniversite öğrencilerinin protestosu

22 Mart'ta Zülfü Livaneli, Saraçhane'deki mitinge katıldı ve Özgür Özel ile birlikte konuşma yaptı.[109] Ahmet Mümtaz Taylan, Cem Davran, Vahide Perçin, Zuhal Olcay, Şebnem Ferah'ın dâhil olduğu yüzlerce sanatçı, şarkıcı ve oyuncu, protestolara destek olduklarını açıkladı. Ayrıca Duman, Adamlar, Mor ve Ötesi ve bazı müzik grupları da destek verdi.[110] Levent Üzümcü, Şevket Çoruh, Oğuzhan Uğur, Fazıl Say,[111] Farah Zeynep Abdullah, Zeynep Bastık, Melek Mosso, Mustafa Sandal, Armağan Çağlayan, Berna Laçin, Özge Özpirinçci, Pınar Altuğ, Fuat Ergin, Hayko Cepkin ve Müjde Uzman'ın da dâhil olduğu birçok ünlü, İmamoğlu'na destek olduklarını açıkladı.[112] Aynı günün akşamı şarkıcı Atilla Taş, İmamoğlu'na gözaltında yöneltilen soruları alaycı bir şekilde eleştirdiği bir video yayınladı.[113]

Ünlü akademisyenler ve bilim insanları da protestolara destek verdi. Celâl Şengör, İlber Ortaylı ve Naci Görür de protestolara destek açıklamasında bulundu.[114][115][116] Ortaylı, boykot kararını mantıklı bulduğunu söylerken,[117] Şengör ise protestoları “Halkın hakkını arama mücadelesi” olarak tanımladı ve Türkiye'nin artık bir hukuk devleti olmadığını söyledi.[116]

23 Mart'ta düzenlenen CHP cumhurbaşkanlığı ön seçiminde ilk olarak şarkıcı Hatice oy kullandı. Ardından Can Bonomo, Öykü Karayel, Şevket Çoruh, İlker Ayrık, Seren Serengil, Hazal Kaya ve birçok ünlü isim oy kullandı. Öldürülen eski Ülkü Ocakları Genel Başkanı Sinan Ateş'in eşi de ''dayanışma sandığı''nda oy kullandı.[118] Ayrıca spor yorumcusu Mehmet Demirkol da oy kullandı. Aynı gün protestocular tarafından başlatılan boykota katıldığını açıklayan ilk isim şarkıcı ve besteci Nazan Öncel oldu. Öncel, protestocuların boykot listesindeki D&R'dan alışveriş yapmayacağını duyurdu. Ardından oyuncu Evrim Alasya[119] ve Atilla Taş da boykot çağrısı yaptı.

Protestolara karşı çıkanlar

değiştir

Protestolara karşı çıkan ilk isim eski şarkıcı Hilal Cebeci oldu. Cebeci, insanlara sokağa çıkmamasını söyledi.[120]

Sosyal medya fenomeni Reynmen, sokağa çıkmanın hiçbir işe yaramayacağını savundu.[121]

Şarkıcı Sinan Akçıl, cumhurbaşkanı Erdoğan'ın annesine hakaret edenlere "40 adet çapulcu" diyerek tepki gösterdi.[122]

Uluslararası tepkiler

değiştir

İmamoğlu'nun gözaltına alınması ve sonrasında yaşanan protestolar, uluslararası kamuoyunun dikkatini çekti ve çeşitli hükûmetler ile insan hakları örgütleri, Türkiye'de demokrasinin gerilemesinden duydukları endişeyi dile getirdi.[32] Uluslararası Af Örgütünün Avrupa Bölge Direktör Yardımcısı Dinushika Dissanayake, Türk hükûmetinin eylemlerini “acımasız” ve toplanma ve ifade özgürlüğünü kısıtlamaya yönelik “barışçıl muhalefete yönelik artan bir baskı” olarak nitelendirdi.[26]

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Türkiye'nin Avrupa Birliği aday ülke statüsünü kaybetmemesi için demokratik değerlerini muhafaza etmesi gerektiğini “hatırlatarak”, AB'nin Türkiye'ye sıkı sıkıya bağlı kalmak istediğini belirtti.[123] Avrupa Birliği'nin Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikasından sorumlu Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas ve Komşuluk ve Genişlemeden sorumlu Komisyon Üyesi Marta Kos tarafından yapılan ortak açıklamada, Avrupa Birliği'nin aday ülke statüsü ve Avrupa Konseyi üyeliği nedeniyle Türkiye'yi demokratik değerlerin uygulanması konusunda daha yüksek bir standartta tuttuğu belirtildi.[124]

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Tammy Bruce, Ekrem İmamoğlu'nun gözaltına alınmasına ilişkin, “Türkiye'yi insan haklarına saygı göstermeye, kendi içişleri çerçevesini uygun şekilde ele almaya teşvik edebiliriz. Başka bir ülkenin iç karar alma süreçleri hakkında yorum yapmayacağız.” açıklamasını yaptı.[125]

Galeri

değiştir

Ayrıca bakınız

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta 2025 Türkiye'de hükûmet karşıtı protestolar ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
 
Vikisöz'de 2025 Türkiye'de hükûmet karşıtı protestolar ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Kıbrıs Postası
  2. ^ @herkesicinCHP (23 Mart 2025). ""Yolumuz uzun, heyecanımız yüksek, gençliğimiz var!"" (X gönderisi). Erişim tarihi: 26 Mart 2025 – X vasıtasıyla. 
  3. ^ ""Bakırhan: "Hakkari'den Van'a kadar, Van'dan İstanbul'a kadar halkın mücadelesini sahipleneceğimizi, dayanışacağımızı belirtiyorum. Her zaman bu haksızlığın karşısında duracağız."". 23 Mart 2025. Erişim tarihi: 24 Mart 2025. 
  4. ^ "Milliyetçi Adanasporluların Twitter gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  5. ^ "Devrimci Fenerbahçelilerin Twitter gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  6. ^ "Kızıl Kabus'un Twitter Gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  7. ^ "Kara Kızıl'ın twitter gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  8. ^ "Solcu Adana Demirsporluların twitter gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  9. ^ "Beleştepe'nin twitter gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  10. ^ "Sol Açık'ın twitter gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  11. ^ "Tekyumruk'un twitter gönderisi". 3 Nisan 2025. 
  12. ^ "KaplanpenCHE'nin twitter gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  13. ^ "Konfederasyon, meslek odaları, sendikalar ve derneklerden İmamoğlu'na tam destek". 
  14. ^ "Dünya çapında İmamoğlu'na destek yürüyüşü". Halk TV. 22 Mart 2025. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  15. ^ "Furkancılar da gözaltına isyan etti: İmamoğlu babamızın oğlu değil". 
  16. ^ "Milliyetçi Göztepeliler'in instagram gönderisi". 
  17. ^ "Milliyetçi Göztepeliler'in instagram gönderisi". Erişim tarihi: 3 Nisan 2025. 
  18. ^ "Bloomberg Trump haberi". 
  19. ^ "Trump'tan tam eylemler sırasında Erdoğan'a övgü haberi". 
  20. ^ BPT Haber'in paylaşımı
  21. ^ "Ekrem İmamoğlu protestolarında tutuklanan öğrenci sayısı 299'a düştü". 
  22. ^ "İmamoğlu protestolarında tutuklu sayısı 301 oldu, gençler bayramı cezaevinde geçirecek". 
  23. ^ Evrensel Haber
  24. ^ Emin Caliskan, Mehmet (19 Mart 2025). "Protesters say Istanbul mayor detention is a blow to democracy". Reuters. Erişim tarihi: 19 Mart 2025. 
  25. ^ Toksabay, Ece; Erkoyun, Ezgi (19 Mart 2025). "Turkey detains Erdogan's main rival in what opposition calls 'coup'". Reuters. Erişim tarihi: 19 Mart 2025. 
  26. ^ a b "Türkiye: Massive escalation in ongoing crackdown including arrest of Istanbul mayor". Amnesty International (İngilizce). 19 Mart 2025. 31 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2025. 
  27. ^ "Ankara'da gözaltı operasyonlarını protesto eden kitle, eski Meclis binasına yürüdü". Evrensel. 20 Mart 2025. Erişim tarihi: 20 Mart 2025. 
  28. ^ "İzmirliler irade gaspına karşı sokaktaydı | Saraylarıyla saltanatlarıyla gidecekler". Evrensel. 20 Mart 2025. Erişim tarihi: 20 Mart 2025. 
  29. ^ "Üniversite öğrencilerinden İmamoğlu protestoları". Agos. 20 Mart 2025. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  30. ^ "Üniversitelerde boykot günü: "Bu fakültede boykot var!". Evrensel. 24 Mart 2025. 24 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  31. ^ "Üniversitelerde 70'li yıllardan sonraki en yaygın boykot". Serbestiyet. 24 Mart 2025. 25 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  32. ^ a b Emin Caliskan, Mehmet (19 Mart 2025). "Protesters say Istanbul mayor detention is a blow to democracy". Reuters. Erişim tarihi: 19 Mart 2025. 
  33. ^ de Kuyper, McKinnon (19 Mart 2025). "Video: Protesters Clash With Police in Turkey Over Istanbul Mayor Arrest". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 20 Mart 2025. 
  34. ^ a b "Ankara Tabip Odası: "Öğrencilere TOMA, biber gazı, plastik mermi ve fiziksel güç kullanılması kabul edilemez"". Evrensel. 21 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  35. ^ "Af Örgütü: Plastik mermi kullanımı son derece şok edici". Agos. 25 Mart 2025. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  36. ^ "Bazı basın yayın organlarında yer alan, "Polis, öğrencilere plastik mermi ile müdahale etti." iddiası doğru değildir. Emniyet Genel Müdürlüğü envanterinde plastik mermi bulunmamaktadır". İletişim Başkanlığı. 21 Mart 2025. Erişim tarihi: 24 Mart 2025. 
  37. ^ "343 Detained Amid Widespread Protests in Turkey". CNN News. 22 Mart 2025. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2025. 
  38. ^ Jayatsever, Huseyin (24 Mart 2025). "Türkiye, İstanbul belediye başkanının tutuklanmasına karşı düzenlenen protestolarda 1.000'den fazla kişiyi gözaltına aldı". Reuters. 26 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  39. ^ "Türkiye güncellemeleri: Kitlesel protestolarda 1.100'den fazla kişi gözaltına alındı". Deutsche Welle (İngilizce). 24 Mart 2025. 24 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025. 
  40. ^ "Türkiye'deki protestolar: Başkanın en büyük rakibinin hapsedilmesine yönelik huzursuzluk nedeniyle 1.133 kişi gözaltına alındı". Sky News (İngilizce). 24 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025. 
  41. ^ "Erdoğan, protestoların 'şiddet hareketine' dönüştüğünü söyledi". The Guardian. 24 Mart 2025. 
  42. ^ "Basın Açıklaması (2025-23)". T.C. İstanbul Valiliği. 22 Mart 2025. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2025. 
  43. ^ Singh, Nandini (29 Mart 2025). "Pikachu joins Turkey protests, flees as riot police crack down". Business Standard. 29 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2025. 
  44. ^ "Özgür Özel'den merkez medyaya boykot çağrısı". Halk TV. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  45. ^ "Özgür Özel, merkez medyayı hedef aldı - Timeturk". www.timeturk.com. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2025. 
  46. ^ "CHP'nin boykot listesini yayınladığı siteye erişim engeli getirildi". Euronews. 27 Mart 2025. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  47. ^ a b c "Muhalif kanallara İmamoğlu cezasına tepki yağdı! "Basın hürdür, sansür edilemez"". Tele1. 27 Mart 2025. 27 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  48. ^ "İmamoğlu, Silivri'den Maltepe'ye yapay zeka ile seslendi: Sözümde duracağım asla geri adım atmayacağım". Cumhuriyet. 29 Mart 2025. 29 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2025. 
  49. ^ "Özgür Özel, Maltepe'de yüzbinlerce kişiye miting yaparken ana akım medya TV kanallarının hiçbirisi vermiyor. | İbrahim Haskoloğlu". Erişim tarihi: 30 Mart 2025. 
  50. ^ "Özgür Özel CHP'nin Maltepe mitinginde konuştu: 'Darbeye direniyor, demokrasimizi savunuyorsunuz'". BBC News Türkçe. 29 Mart 2025. 30 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2025. 
  51. ^ "Özgür Özel: Biz artık korkuyu evde bıraktık, sokaklardayız". DW. 29 Mart 2025. 29 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2025. 
  52. ^ "Hundreds of thousands demonstrate in Istanbul to defend democracy" (İngilizce). 29 Mart 2025. Erişim tarihi: 31 Mart 2025. 
  53. ^ "Türkiye'de Sosyal Medya Sansürü: X, Hükümet Taleplerine Uyararak Muhalif Hesapları Askıya Aldı". Dijital İyidir. 23 Mart 2025. 29 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  54. ^ "Sosyal medyada baskı artıyor: X'ten muhalif hesaplara müdahale". Gazikent27. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  55. ^ "Sosyal Medyada Yasak Dalgası Derinleşiyor: 67 Hesaba Erişim Engeli". İmece Gazetesi. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  56. ^ "X'ten Türkiye açıklaması: 700'den fazla hesabın engellenmesine yönelik çok sayıda mahkeme kararına itiraz ediyoruz". Oksijen Gazetesi. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  57. ^ "X'ten Türkiye Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu'nun talebine yanıt". Sözcü. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  58. ^ Uysal, Tandoğan (22 Mart 2025). "Türk Basını: Hiç Bu Kadar Teslim Olmamıştı". Bodrum Gündem. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  59. ^ "Özgür Özel 'merkez medyayı' eleştirdiği sırada NTV yayını kesti". Birgün. 22 Mart 2025. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  60. ^ "Özgür Özel medya sansürüne karşı boykot uyarısı". Halk TV. 22 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  61. ^ "RTÜK de sopasını çekti: Çağlayan ve Saraçhane yayınlarına sansür". Birgün. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  62. ^ "RTÜK uyardı: Eylem yayınları kesildi". OdaTV. 23 Mart 2025. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  63. ^ Yaycılı, Ali Can (23 Mart 2025). "CHP'li Ali Mahir Başarır: "Çin TV'si Burada Canlı Yayın Yapıyor, Halk TV, Sözcü, Tele 1 Yapamıyor"". Onedio. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  64. ^ "Türkiye bunu da gördü: RTÜK tehdit etti, kanallar canlı yayını kesti, Türkiye mitingi sosyal medyadan izledi!". 10haber.net. 26 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  65. ^ "Saraçhane Mitingi 4,3 Milyon Kişi Tarafından İzlendi". Haber Ay. 23 Mart 2025. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  66. ^ Deniz, Ece (22 Mart 2025). "Saraçhane mitingini X'ten 7 milyon kişi izledi". Diken. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  67. ^ "Saray'ın sansür sopası RTÜK'ten 4 kanala İmamoğlu cezaları: Sözcü TV'nin ekranı 10 gün karartılıyor". Medyafaresi. 27 Mart 2025. 27 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  68. ^ "RTÜK'ten İmamoğlu protestolarını yayınlayan kanallara büyük ceza". Euronews. 27 Mart 2025. 27 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  69. ^ "RTÜK Önündeki Protestoya Şanlıurfalı Vekil Mahmut Tanal da Destek Verdi". Urfagaste. 28 Mart 2025. 31 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  70. ^ Yackley, Ayla Jean (23 Mart 2025). "Turkey formally arrests Erdoğan rival in escalation of political crackdown". Financial Times. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  71. ^ Michaelson, Ruth (23 Mart 2025). "Turkey's protests over Istanbul mayor grow into 'fight about democracy'". The Guardian (İngilizce). ISSN 0029-7712. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  72. ^ Toksabay, Ece (23 Mart 2025). "Istanbul mayor Imamoglu appears in court as protests sweep Turkish cities". Reuters. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  73. ^ Mourenza, Andrés (22 Mart 2025). "Cientos de detenidos en las protestas en Turquía contra el Gobierno de Erdogan". El País (İspanyolca). 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  74. ^ Erkoyun, Ezgi; Sevgili, Canan (19 Mart 2025). "Istanbul mayor Imamoglu is arrested. Turkish lira plunges to record low". Reuters. Erişim tarihi: 31 Mart 2025. 
  75. ^ Büyük, Hamdi Fırat (19 Mart 2025). "Turkish Economy Takes Hit After Istanbul Mayor's Detention". Balkan Insight (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  76. ^ Turak, Natasha (24 Mart 2025). "Political and financial turmoil set to dominate Turkey, risking economic stabilization plans". CNBC (İngilizce). Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  77. ^ Cotterill, Joseph; Mourselas, Costas (28 Mart 2025). "Foreign investors wary of Turkey despite $25bn lira intervention". Financial Times. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2025. 
  78. ^ "Turkish stocks plunge 7%, triggering circuit breaker twice". Türkiye Today (İngilizce). 21 Mart 2025. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  79. ^ Samson, Adam (21 Mart 2025). "Turkey spends record $12bn defending lira after Erdoğan rival's arrest". Financial Times. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  80. ^ "Turkey Opposition Slams Central Bank Over Turmoil Intervention". Bloomberg. 26 Mart 2025. 26 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  81. ^ "Turkish central bank sells $25B in reserves to stabilize lira, governor confirms". Türkiye Today (İngilizce). 26 Mart 2025. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  82. ^ "Turkish inflation expectations tick up after market turmoil: Reuters poll". Reuters. 26 Mart 2025. Erişim tarihi: 31 Mart 2025. 
  83. ^ "Turkey's Simsek seeks to calm investors, says market strains will be managed, sources say". Reuters. 25 Mart 2025. Erişim tarihi: 25 Mart 2025. 
  84. ^ "Erdoğan says Türkiye won't allow economic gains to be undermined". Daily Sabah (İngilizce). 25 Mart 2025. Erişim tarihi: 30 Mart 2025. 
  85. ^ "Özgür Özel'den merkez medyaya boykot çağrısı". Halk TV. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  86. ^ "Özgür Özel, merkez medyayı hedef aldı - Timeturk". www.timeturk.com. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2025. 
  87. ^ Rathbone, John Paul (2 Nisan 2025). "Turkish students call on consumers to 'buy nothing' following crackdown". Financial Times. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  88. ^ a b "CHP'den '2 Nisan' boykotuna destek! Özgür Özel'den yurttaşlara çağrı". Cumhuriyet. 1 Nisan 2025. Erişim tarihi: 6 Nisan 2025. 
  89. ^ a b c "Öğrencilerin önderliğinde bir hareket: Türkiye bugün genel boykotta". Euronews. 2 Nisan 2025. Erişim tarihi: 6 Nisan 2025. 
  90. ^ "KESK'ten 2 Nisan açıklaması: "Boykot'u destekliyor, tüketimden gelen gücümüzü dayanışmaya katıyoruz"". Birgün. 1 Nisan 2025. Erişim tarihi: 6 Nisan 2025. 
  91. ^ "CHP'nin boykot çağrısı vatandaşın adaletine tosladı! Kart harcamaları 2 Nisan'da iki katına çıktı". Takvim. 3 Nisan 2025. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025. 
  92. ^ "2 Nisan boykotu: Ortalamaya kıyasla yaklaşık 16 milyar TL daha az harcama yapıldı". Bianet. Erişim tarihi: 4 Nisan 2025. 
  93. ^ "Bakan Bolat 'boykot başarısız' demişti: Ünlü ekonomist açıklanan verilere itiraz etti!". Cumhuriyet. 3 Nisan 2025. Erişim tarihi: 6 Nisan 2025. 
  94. ^ "Senarist Ali Aydın, TRT'ye giden projesinin neden iptal edildiğini anlattı". Kısa Dalga. 6 Nisan 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  95. ^ "TRT dizisini kaldırmıştı: Senarist Ali Aydın'dan 'proje' itirafı". Cumhuriyet. 4 Nisan 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  96. ^ "Tabii'den dizisi kaldırılan senarist Ali Aydın: TRT'ye giden projem için ilk bölümdeki Cumhuriyet korteji ve balosu nedeniyle çekince var". T24. 6 Nisan 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  97. ^ a b "Meslektaşlarından Aybüke Pusat'a destek". Nefes Gazetesi. 2 Nisan 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  98. ^ Zalimalioğlu, Gizem (5 Nisan 2025). "Boykot Çağrısı Sonrası Gündem Olan Aybüke Pusat ile Cem Yiğit Üzümoğlu'nun Takipçi Sayısı Coştu!". Onedio. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  99. ^ "İsmail Saymaz'a ev hapsi: Gezi soruşturması hakkında neler biliniyor?". BBC News Türkçe. 20 Mart 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  100. ^ "Ali Onur Tosun kimdir? NOW Haber muhabiri Ali Onur Tosun neden tutuklandı?". Cumhuriyet. 25 Mart 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  101. ^ a b c "Üç gazeteci gözaltına alındı". Bianet. 28 Mart 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  102. ^ "Muhabirimiz Nisa Sude Demirel adli kontrolle serbest bırakıldı". Evrensel. 28 Mart 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  103. ^ "Muhabirimiz Nisa Sude Demirel adli kontrolle serbest bırakıldı". Evrensel. 28 Mart 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  104. ^ "Aralarında oyuncu Cem Yiğit Üzümoğlu da vardı: 'Boykot' çağrısı nedeniyle gözaltına alınan 11 kişi serbest bırakıldı". Gazete Oksijen. 3 Nisan 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  105. ^ "Turkey's protests over the arrest of an Erdogan rival take a new angle: Boycott shopping". AP News (İngilizce). 2 Nisan 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  106. ^ "Turkey launches probe into calls for economic boycott after Istanbul mayor's arrest". Reuters. 1 Nisan 2025. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025. 
  107. ^ "NâlâN ToKyüreK'in paylaşımı". x.com. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  108. ^ "Seren Serengil, Ali Yerlikaya'ya tepki: 'Her şeyi yasaklıyorsunuz'". Cumhuriyet. 21 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  109. ^ "Zülfü Livaneli, Saraçhane'de: Ey Özgürlük!". Birgün. 22 Mart 2025. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  110. ^ Zalimalioğlu, Gizem (22 Mart 2025). "400'e Yakın Sanatçı, Ekrem İmamoğlu'na Destek Bildirisine İmza Attı!". Onedio. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2025. 
  111. ^ "Fazıl Say: Türkiye tarihinde çok kötü bir gün". Tele1. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  112. ^ "Birçok yapım tek tek yasaklanıyordu... Ünlü sanatçılar Saraçhane'ye geldi!". Cumhuriyet. 22 Mart 2025. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  113. ^ "Atilla Taş'tan 'gizli tanık' skeci". Odatv. 23 Mart 2025. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2025. 
  114. ^ "İlber Ortaylı'dan Ekrem İmamoğlu'na destek". Odatv. 24 Mart 2025. 31 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  115. ^ "Prof. Dr. Naci Görür üniversiteleri tepkiye çağırdı: 'Böyle durumlarda üniversiteler ses verir ve…'". Gazete Pencere. 27 Mart 2025. 27 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  116. ^ a b "Celal Şengör'den, İmamoğlu protestolarına destek: Türkiye artık bir hukuk devleti değildir". T24. 26 Mart 2025. 26 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  117. ^ Yenidoğan, Elif Sude (25 Mart 2025). "İlber Ortaylı Özgür Özel'in Boykot Çağrısını Mantıklı Bulduğunu Açıkladı". Onedio. 31 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2025. 
  118. ^ "Ayşe Ateş 'Dayanışma Sandığı'nda". Politikyol. 23 Mart 2025. 23 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2025. 
  119. ^ "Kızılcık Şerbeti'nin Kıvılcım'ından 'boykot' çıkışı". Gazete Pencere. 24 Mart 2025. 24 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025. 
  120. ^ "hilal cebeci'nin paylaşımı". x.com. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2025. 
  121. ^ "Reynmen'den dikkat çeken çıkış: "Burası Sırbistan değil"". Bursada Bugün. 21 Mart 2025. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025. 
  122. ^ "Sinan Akçıl'dan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Merhum Annesine Küfür Edenlere "Çapulcu" Tepkisi". Onedio. 25 Mart 2025. 28 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2025. 
  123. ^ "Thousands protest against arrest of Istanbul mayor seen as key Erdoğan rival". Euronews. 20 Mart 2025. 30 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2025. 
  124. ^ "Ekrem İmamoğlu gözaltına alındı: Avrupa ve dünya nasıl yorumladı?". BBC News Türkçe. 19 Mart 2025. Erişim tarihi: 20 Mart 2025. 
  125. ^ "ABD'den İmamoğlu açıklaması: Türkiye'nin iç süreci hakkında yorum yapmayacağız". CNN Türk. 20 Mart 2025. 22 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2025. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=2025_Türkiye%27de_hükûmet_karşıtı_protestolar&oldid=35203747" sayfasından alınmıştır