Kullanıcı:Firatlal/deneme tahtası

idkqhdjqbsi

2000 yılında Türk kökenli olduğunu iddia eden insanların en yüksek yüzdesine sahip ABD bölgeleri şunlardır:
Bölge	Yer türü	% Türk nüfusunun yüzdesi
Islandia, NY	köy	2.5
Edgewater Park, NJ	bucak	1.9
Fairview, NJ	İlçe	1.7
Goldens Bridge, NY	nüfuslu yer	1.6
Point Lookout, NY	nüfuslu yer	1.4
Marshville, NC	Kasaba	1.4
Boonton, NJ	Kasaba	1.3
Bellerose Terrace, NY	nüfuslu yer	1.3
Cliffside Park, NJ	İlçe	1.3
Franksville, WI	nüfuslu yer	1.3
Ridgefield, NJ	İlçe	1.3
Chester, OH	bucak	1.3
Bay Harbor Islands, FL	Kasaba	1.2
Herricks, NY	Nüfuslu yer	1.2
Barry, IL	Şehir	1.2
Cloverdale, IN	Kasaba	1.2
Highland Beach, FL	Kasaba	1.2
Friendship Village, MD	nüfuslu yer	1.2
New Egypt, NJ	nüfuslu yer	1.1
Delran, NJ	bucak	1.1
Trumbull County, OH	bucak	1.1
Summit, IL	Köy	1.1
Haledon, NJ	İlçe	1.0

Solingen

Solingen Faciası
Bölge	Solingen, Almanya
Tarih	25 Mart 2024
Saldırı türü	Kundaklama
Ölü	4
Yaralı	9
İşleyenler	Neonaziler

Solingen Faciası veya Solingen Katliamı, 29 Mayıs 1993 tarihinde Almanya'nın Solingen şehrinde, Türk kökenli Durmuş ve Mevlüde Genç çiftinin müstakil evinin neonaziler tarafından kundaklanması sonucu aileden beş kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan saldırıdır. Solingen'de 29 Mayıs 1993 tarihinde meydana gelen saldırıda, dört aşırı sağcı Alman, Genç ailesinin evini kundaklamış, olayda ailenin beş bireyi hayatını kaybetmişti. Genç ailesinden hayatını kaybedenler: Gürsün İnce, Hatice, Hülya, Saime Genç ile Gülistan Öztürk'tür.

Ölenlerin anısına yapılan plaka

Olayın meydana geldiği alan müze haline getirilmiştir. Türklerin yaşadığı çeşitli Avrupa ülkelerinde ve Almanya'da anma törenleri düzenlenmektedir. 2008 yılından beri Türk Alman Sağlık Vakfı tarafından Genç Ödülü verilmektedir.

Kılkış katliamı

Birinci Balkan Savaşı sırasında Selanik Vilayeti'ne bağlı Kılkış bölgesinde Türklere yönelik yapilan katliamdır.

Kılkış katliamı
Birinci Balkan Savaşı
Bulgar ordusu tarafından katledilen Türk sivilleri gösteren kartpostal
Bölge	Kılkış
Tarih	1912
Hedef	Türkler
Saldırı türü	Katliam
İşleyen	Bulgar komitacılar

Kılkış Katliamı Selanik'in işgalinden sonra, iki ila üç yüz kişilik gruplar halinde silahsızlandırılan Türk askerleri, evlerine giderken Kılkış'tan geçtiler. Bulgar çeteleri tarafından burada yakalandılar ve katledildiler (sayıları 2.000 civarında olabilir). Bölgedeki tüm Müslüman sakinlerin listelerini hazırlayan otuz ila kırk Hıristiyandan oluşan bir komisyon kuruldu. Herkes camiye çağrıldı ve orada belirli bir meblağ ödemesi gerektiği söylendi. Bütün köyler toplam miktardan sorumlu tutuldu; Erkeklerin çoğu hapsedildi ve fidyeyi ödemek için eşlerinin süsleri de dahil olmak üzere sahip oldukları her şeyi satmak zorunda kaldılar. Paranın tam olarak ödenmesine rağmen yine de birçoğu öldürüldüler. Kurkut Kılkış'ta ki operasyonun amiri Katolik rahip Gustave Michel, Le Temps muhabirine (10 Temmuz) şu bilgileri verdi. Donçev liderliğindeki bir Bulgar çetesi, tüm erkekleri camiye kapattı ve kadınları gösteriye tanık olmaları için etrafına topladı. Bulgar komutanlar daha sonra camiye üç bomba attılar, ancak cami havaya uçurulamadı; daha sonra camiyi ateşe verdiler ve içindekilerin hepsi, yaklaşık 700 kişi diri diri yakıldı. Kaçmaya çalışanlar, caminin etrafına yerleştirilen Bulgar komutanlar tarafından vuruldu ve Pere Michel, sokaklarda yarısı yanmış halde yatan insan başlarını, kollarını ve bacaklarını buldu.

Kazak Tarihi Türk devletleri, konfederasyonları ve hanedanları

İslam öncesi dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar	Harita
	Ғұндар мемлекеті	MÖ 220-MS 45	İlk bağımsız Türk devletidir.Asya Hun Devleti olarak da bilinir.
	Батыс ғұндары	MS 48-MS 216	Kuzey Hun Devleti kabileleri daha sonra Batı Türkistan'a göç ettikleri için Batı Hun İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır.
	Солтүстік ғұндар	48-156	Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından kuzeyde kalan kesim oldukları için Kuzey Hun Devleti olarak adlandırılır.
	Оңтүстік ғұндар	MS 48-MS 216	Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından güneyde kalan kesim oldukları için Güney Hun Devleti olarak adlandırılır.
	Birinci Chao	304-329
	Dai Hanedanlığı	310-376
	İkinci Chao	319 - 351
	Kidarite Krallığı	320-500
	Alchon Hunları	370-670
	Avrupa Hun İmparatorluğu	375-469
	Kuzey Vey(Tabgaçlar)	386-535
	Kuzey Liang	397 - 439
	Xia Devleti	407-431
	Ak Hun İmparatorluğu	440-710
	Nezak Hunları	484-665
	Kuzey Zhou Hanedanlığı	557-581
	Avar Kağanlığı	562-823
	Göktürk Kağanlığı	MS 552-582
	Batı Göktürk Kağanlığı	583-657
	Doğu Göktürk Kağanlığı	583-630
	Seyanto Hanlığı	630-647
	Kutrigurlar	5.-6. yüzyıl
	Utrigurlar	5.-6. yüzyıl
	Sabir Hanlığı	5.-6. yüzyıl
	Büyük Bulgar Hanlığı	630-665
	Tuharistan Yabgu Devleti	630-700
	Hazar İmparatorluğu	630-965	Göktürklerin batı boyları tarafından kurulmuştur.
	Çaç Şehir Devleti	658 - 742	Diğer ismi Taşkent Şehir Devleti
	Türk Şahiler	665-850
	Kangar Birliği	659-750
	İdil Bulgar Hanlığı	665-1391
	İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı	681-744	Kutluk Devleti olarak da bilinir.
	Birinci Bulgar İmparatorluğu	681-1018
	Tatar Konfederasyonu	8.yüzyıllar-1202
	Türgişler	717-766
	Uygur Kağanlığı	744-840
	Büyük Yan	756-763
	Karluk Kağanlığı	756-840
	Yenisey Kırgız Kağanlığı	840-1207
	Kansu Uygur Krallığı	848-1036
	Deşt-i Kıpçak	900 - 1241
	Hou Tang	923-937
	Hou Jin	936-947
	Hou Han	947-951
	Kuzey Han	951-979
	Karahoca Uygur Krallığı	991-1209

İslam Sonrası Dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar	Harita
	Karahanlı Devleti	840-1042	Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı. Türk tarihinde Orta Asya'da İslam'ı kabul eden ilk devlet.
	Peçenek Hanlığı	860-1091
	Tolunoğulları	868-905	Müslüman olan Türkler'in kurduğu ilk bağımsız devlettir.
	Kimek-Kıpçak Konfederasyonu	880-1200
	Árpád Hanedanlığı	895-1301	Macar hanedanı olarak gösterilsede bu Macarlar Kabar soyundan gelmektedir
	İhşîdî Hanedanlığı	935-969
	Oğuz Yabgu Devleti	950-1040
	Karluk Hanlığı	960-1222	Moğolların egemenliğinde yaşadılar
	Gazne Devleti	962-1187	Samaniler'in memlûklerinden.
	Büyük Selçuklu Devleti	1037-1194	Orta Çağ'da Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı Sünni Müslüman imparatorluk.
	Doğu Karahanlılar	1042-1211
	Batı Karahanlılar	1042-1212
	Suriye Selçukluları	1092-1117	Melikşah'ın kardeşi Tutuş'un hükümdarlığı
	Horasan Selçukluları	1092-1194
	Anadolu Selçukluları	1092-1243	Rum Selçukluları olarak bilinir.
	Kirman Selçukluları	1092-1230	Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi / Kaşkayların kökeni.
	Harezmşahlar Devleti	1097-1231	Selçuklular'ın Memlûklerinden Anuş Tegin tarafından kurulan devlet
	Böri Şam Atabeyliği	1117-1154	ya da Suriye Atabeyliği
	Aksungurlu Emirliği	1122-1225
	Zengi Devleti	1127-1259	Musul, Halep Atabeylikleri
	Fergana Karahanlı Devleti	1141-1212	Doğu Karahanlıların otorite boşluğu nedeniyle Fergana Havzası ve Kaşgar çevresinde hüküm sürmüştür
	Beyteginliler	1144-1233
	İldenizliler	1146-1225	Kuzey ve Güney Azerbaycan'da kurulmuş atabeylik. Kurucusu: Atabey Şemseddin İldeniz
	Erbil Beyliği	1146-1232	Veya Begteginliler, 1146-1233 yılları arası Irak'ın kuzeyindeki Erbil ve çevresine egemen olan Türk Atabeyliğidir
	Salgurlular	1147-1284	ya da Fars Atabeyliği
	Bengal Halaç Hanedanı	1204-1231	Devletin kurucusu Halaçlar , Türkistan'dan göç ettikten sonra 200 yıldan fazla bir süre Afganistan'a yerleşen Türk kökenli bir kabileydi .
	Irak Selçukluları	1157-1194	Sencer'in ölümünden sonra Irak-ı Arap ve Irak-ı Acem (Batı İran)'ı yöneten Büyük Selçukluların kalıntısı.
	Delhi Sultanlığı(Memlük Hanedanı)	1206-1290	Hindistan'da hüküm sürmüş olan Delhi Sultanlığı'nı Türk kökenli olan Kölemen(Memlûk) Hanedanı kurmuştur. Sultanlığı yöneten 5 hanedandan sonuncusu Peştun kökenlidir.
	Ak Orda	1227-1378	Altın Orda devletine bağımlı bir devletti
	Karluk Krallığı	1238-1266

1.Dönem Anadolu Beylikleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Mengüçlü Beyliği	1072-1277
	Çaka Beyliği	1081-1098	İzmir çevresinde kurulan beylik, daha sonra Anadolu Selçuklu devleti hakimiyetine girdi
	Dilmaçoğulları Beyliği	1085-1192
	Çubukoğulları Beyliği	1085-1092
	Danişmendli Beyliği	1092-1202
	Saltuklu Beyliği	1092-1202
	İnaloğulları Beyliği	1098-1183
	Ahlatşahlar Beyliği	1100-1207
	Artuklu Beyliği	1102-1408
	Çobanoğulları	1227-1309
	Tanrıbermiş Beyliği	1074-1098

Moğol istilası sonrası dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Çağatay Hanlığı	1227-1347	Türk-Moğol devletidir. Kurucusu: Çağatay Han
	Resûlî Krallığı	1229-1454
	Altın Orda Devleti	1242-1502	Türk-Moğol devletidir. Kurucusu: Batu Han
	Bahri Hanedanı	1250-1389	Memlûk Sultanlığı, Burci Hanedanı ise Çerkes memlûklerinden.
	Terter Hanedanlığı	1280-1323
	Delhi Sultanlığı(Haleci Hanedanı)	1290-1321	Delhi Sultanlığı (1206-1526)
	Osmanlı İmparatorluğu	1299-1922	Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu. 600 yıldan fazla varlığını sürdürdü.
	Banu Assaf	1306-1591
	Basarab Hanedanı	1310-1627	Eflak Prensliği'nin Kuman-Kıpçak kökenli hanedanı.
	Delhi Sultanlığı(Tuğluk Hanedanı)	1321-1398	Delhi Sultanlığı (1206-1290)
	Doğu Çağatay Hanlığı	1347-1570
	Sufi Hanlığı	1359-1388	Timurluların hakimiyetinde yönetildiler
	Timur İmparatorluğu	1370-1507	Çağatay Hanlığı'na bağlı olan Türk-Moğollardan Barlas boyu.
	Bengal Sultanlığı	1352-1576	Hindistan'ın bangladeş bölgesinde hüküm süren Türk devletidir.
	Akkoyunlular	1378-1508	Doğu Anadolu bölgesin'de hüküm sürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı kurulan koalisyonda yer almıştır.
	Karakoyunlular	1380-1469	Azerbaycan'da
	Nogay Ordası	1398-1642	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Şeybani Hanlığı	1428-1468,1500-1599
	Kazan Hanlığı	1438-1552	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Kırım Hanlığı	1441-1783	1475'ten 1774 yılına kadar (Küçük Kaynarca Antlaşması) Osmanlı'ya bağlı kaldı.
	Astrahan Hanlığı	1446-1556
	Kasım Hanlığı	1452-1681
	Sibir Hanlığı	1464-1598	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Kazak Hanlığı	1465-1729	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Büyük Orda	1466-1502	Altın Ordaya bağımlı bir devletti
	Adilşah Devleti	1490-1686	Hint Yarımadası'nda.
	Küçük Nogay Ordası	1449-1783
	Bucak Ordası	16. ve 17. yüzyıllar	Osmanlı ve Kırım Hanlığı himayesinde hüküm sürdüler
	Taşkent Hanlığı	1501-1627
	Safeviler	1501-1736	Türk-Pers devleti olarak kabul edilir.
	Kutbşahlar	1512-1687	Hindistan'da.
	Yarkand Hanlığı	1514-1680
	Hive Hanlığı	1515-1920
	Babür İmparatorluğu	1526-1858	Timur İmparatorluğu'ndan sonra kurulan Kuzey Hindistan'dan Semerkand'a uzanan yerleri hakimiyetine alan imparatorluk.
	Buhara Hanlığı	1561-1785
	Kumul Hanlığı	1696-1930
	Tunus Beyliği	1705-1881	Türk asıllı Hüseyni Hanedanı tarafından yönetildi
	Hokand Hanlığı	1709-1876
	Karamanlı Hanedanlığı	1711-1835
	Afşar Hanedanı	1736-1802	Afşarlar
	Haydarabad Nizamlığı	1724-1948
	Buhara Emirliği	1785-1920
	Kaçar Hanedanlığı	1781-1925	İran'da
	Bökey Orda	1801-1845
	Yedişehir Uygur Hanlığı	1865-1877

II. Dönem Anadolu Beylikleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Bafra Beyliği	1243-1460
	Karamanoğulları	1256-1483	İç Anadolu bölgesinde kurulan bir beylik, başkenti Karaman'dır.
	İnançoğulları Beyliği	1261-1368
	Sâhib Ataoğulları Beyliği	1275-1342
	Pervaneoğulları Beyliği	1277-1322
	Eşrefoğulları	1280-1326
	Menteşeoğulları Beyliği	1280-1424
	Dobruca Beyliği	1281-1299	Dobruca (bugünkü Bulgaristan ve Romanya)'da.
	Alâiye Beyliği	1293-1421
	Karesioğulları	1297-1360
	Candaroğulları Beyliği	1299-1462	Batı Karadeniz'de kurulan bir beylik, başkenti sırasıyla; Eflani, Kastamonu ve Sinop'tur.
	Osmanoğulları Beyliği	1299-1302	Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu.
	Germiyanoğulları Beyliği	1300-1423
	Canik beylikleri	1300'ler-1460
	Hacıemiroğulları Beyliği	1301-1427
	Hamitoğulları Beyliği	1301-1423
	Saruhanoğulları	1302-1410
	Tacettinoğulları Beyliği	1303-1415
	Aydınoğulları	1308-1426
	Kubadoğulları Emirliği	1318-1422
	Tekeoğulları	1321-1390
	Ramazanoğulları	1325-1608
	Eretna Beyliği	1335-1381
	Dulkadiroğulları	1339-1521
	Kutluşahlar Beyliği	1340-1393
	Taşanoğulları Beyliği	1350-1398
	Erzincan Beyliği	1379-1410
	Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti	1381-1398

Azerbaycan hanlıkları

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Marağa Hanlığı	1610 - 1925
	Kuba Hanlığı	1726 - 1806
	Bakü Hanlığı	1735 - 1806
	Şeki Hanlığı	1743 - 1826
	Tebriz Hanlığı	1747 - 1802
	Gence Hanlığı	1747 - 1804	Ziyadoğulları Hanedanı'nı kuran Kaçarlar'dan II. Şahverdi Han Gence’nin ilk hanı
	Cavad Hanlığı	1747 - 1805
	Derbent Hanlığı	1747 - 1806
	Erdebil Hanlığı	1747 - 1808
	Halhal Hanlığı	1747 - 1809
	Zencan Hanlığı	1747 - 1810
	Şirvan Hanlığı	1747 - 1820
	Karabağ Hanlığı	1747 - 1822
	Revan Hanlığı	1747 - 1828
	Karadağ Hanlığı	1747 - 1828
	Nahçıvan Hanlığı	1747 - 1828	Kangarlı Hanedanı
	Merend Hanlığı	1747 - 1828
	Urmiye Hanlığı	1747 - 1865
	Maku Hanlığı	1747 - 1922

Etimoloji

İlk olarak 11 yy.'da Arap coğrafyacıların Suriye ile ilgili aktarımlarında adı geçer. Firuzabadî ansiklopedik sözlüğü El-Kamusu'l-Mûhît de şöyle yazar: "Dunbul Musul civarında yaşayan bir Kürt aşiretinin ismi olup, Şafii fakihi Ahmed b. Nasr ile hadisçi Ali b. Ebubekir b. Süleyman Dunbulilerdendir." Mürtezâ Zebîdî Tâc-ül-Arûs eserinde ayrıca Îbn-î Derîd'in Cumhur'ul Lugat'inden kelimenin Arapça olmadığını ve aslının "Dummel" olduğu bilgisini aktarır.

Bazı araştırmacılara göre Dunbuliler için kullanılan bir diğer isim ise "Dumuli" veya "Dımıli" olup, Kürtçe'de "sinbore - simbore - simore", "şenbe - şembe - şeme"deki gibi nb sesinin m sesine dönüştüğü örneklerden hareketle Dunbuli kelimesinin de zamanla Dımıli/Dumuli kelimesine evrildiğini iddia etmişlerdir. Kürt şair Ahmed-i Hani de bazı şiirlerinde Dunbulilerden "Dumil" veya "Dimil" olarak bahseder ve onları diğer Kürt aşiretleri ile birlikte anar.

uygur soykırımı güncel

Çin hükümeti, 2014 yılından bu yana Sincan bölgesindeki Uygurlara ve diğer Türk Müslüman azınlıklara karşı, genellikle zulüm veya soykırım olarak nitelendirilen bir dizi insan hakları ihlali gerçekleştirmiştir. Kitlesel keyfi tutuklamalar ve gözaltılar, işkence, kitlesel gözetim, kültürel ve dini zulüm, aile ayrımı, zorla çalıştırma, cinsel şiddet ve üreme haklarının ihlal edildiğine dair raporlar bulunmaktadır.

2014 yılında Çin Komünist Partisi Genel Sekreteri Xi Jinping'in yönetiminde, Sincan bölgesinde "Şiddet İçeren Terörizme Karşı Sert Saldırı Kampanyası" başlatıldı. 2017 itibarıyla, Sincan ÇKP Sekreteri Chen Quanguo liderliğinde, etnik ve dini azınlık olan Uygurlara yönelik İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana en büyük kitlesel hapis uygulaması gerçekleştirildi. Hükümetin “mesleki eğitim ve öğretim merkezleri” olarak adlandırdığı toplama kamplarında, yasal süreç olmaksızın tahminen bir milyondan fazla Uygur tutuldu. 2019'da Çin bu kampları kapatmaya başlasa da, Uluslararası Af Örgütü tutukluların büyük ölçüde ceza sistemine aktarılmaya devam ettiğini belirtiyor.

Hükümet politikaları kapsamında Uygurlar, zorla çalıştırma ve fabrika işçiliği, dini uygulamaların baskı altına alınması, siyasi telkin, zorla kısırlaştırma, doğum kontrolü ve zorla kürtaj gibi uygulamalara maruz kaldı. Tahminen 16.000 cami ya yıkıldı ya da zarar gördü, yüz binlerce çocuk ise ailelerinden koparılarak yatılı okullara gönderildi. Çin hükümetinin verilerine göre, 2015-2018 arasında Hotan ve Kaşgar gibi Uygurların çoğunlukta olduğu bölgelerde doğum oranları %60'tan fazla azalırken, ülke genelindeki düşüş yalnızca %9,69 oldu. CNN'e göre 2018 yılında Sincan'daki doğum oranlarının üçte bir oranında düştüğünü kabul eden Çinli yetkililer, zorla kısırlaştırma iddialarını reddetti. 2019'da Sincan'daki doğum oranı %24 daha azalırken, bu düşüş oranı ülke genelinde ise yalnızca %4,2 olmuştur.

Çin

Xia 夏
407-431
423 yılında Xia
Başkent	Tongwan(418-420) Shanggui(427-428) Pingliang(428-430)
Hükûmet	Monarşi
• 418-425 Helian Bobo • 427-428 Helian Chang • 428-430 Helian Ding
Tarihçe
• Kuruluşu 407 • Dağılışı 431
Öncüller Ardıllar Later Qin Batı Qin Kuzey Vey Tuyuhun Liu Song Hanedanı

boş

Raziya Sultan, Hint Yarımadası'nın kuzey kesiminde Delhi Sultanlığı'nın hükümdarıydı. Alt kıtanın ilk kadın Müslüman hükümdarı ve Delhi'nin tek kadın Müslüman hükümdarıydı. Memluk Sultanı Şemsuddin İltutmiş'in kızı olan Razia, babası Gwalior kampanyasında meşgulken 1231-1232 yıllarında Delhi'yi yönetti. Muhtemelen apocryphal bir efsaneye göre, bu dönemdeki performansından etkilenen Iltutmish, Delhi'ye döndükten sonra razia'yı varisi olarak aday gösterdi. İltutmish, annesi Şah Türkan'ın onu idam etmeyi planladığı Razia'nın üvey kardeşi Ruknuddin Firuz tarafından değiştirildi. Ruknuddin'e karşı bir isyan sırasında Razia, Şah Türkan'a karşı halkı kışkırttı ve ruknuddin'in 1236'da görevden alınmasından sonra tahta çıktı.

Müslüman-Türk katliamları
[[Dosya:   1912'de Birinci Balkan Savaşı sırasında Balkanlardan göçen muhacirler (üstte) ve 1918'de Erzurum'da Ermeni çetelerin Türkleri içine doldurarak yaktıkları bir konak (altta). |250px||alt=]]
Bölge	Balkanlar, Yunanistan, Kafkasya
Ölü	5.5 milyon
Kurbanlar	Türkler, Müslümanlar
İşleyen	Bulgarlar, Yunanlar, Ermeniler

Ülkem Partisi

boş

Mişer Tatarları

мишәрләр, мишәр татарлары, татарлар
Mişer Tatar Kadını, 19. yüzyıl.
Toplam nüfus
yaklaşık 2.3 milyon (Volga tatarlarının %45'i)
Önemli nüfusa sahip bölgeler
Rusya:
* Penza Oblastı Mordovya Nijni Novgorod Oblastı Çuvaşistan Ulyanovsk Oblastı Tataristan Samara Oblastı Saratov Oblastı Volgograd Oblastı Orenburg Oblastı Başkurdistan	1.5-2.3 milyon
Diller
Tatarca, Rusça
Din
Sünni İslam

Rusya'nın etnik grupları, 1926-2010

Ethnik Grup	Dil ailesi	Bulundukları yer	1926 Sayımı		1939 Sayımı		1959 Sayımı		1970 Sayımı		1979 Sayımı		1989 Sayımı		2002 Sayımı		2010 Sayımı
			Sayı	%	Sayı	%	Sayı	%	Sayı	%	Sayı	%	Sayı	%,	Sayı	%	Sayı	%
Ruslar	Slavlar	Avrupa Rusyası	71,374,283	78.1%	89,747,795	82.9%	97,863,579	83.3%	107,747,630	82.8%	113,521,881	82.6%	119,865,469	81.5%	115,889,107	80.6%	111,016,896	80.9%
Tatarlar	Türk halkları	Avrupa Rusyası	3,926,053	3.2%	3,682,956	3.4%	4,074,253	3.5%	4,577,061	3.5%	5,055,757	3.6%	5,522,096	3.8%	5,554,601	3.9%	5,310,649	3.9%
Ukraynalılar	Slavlar	Avrupa Rusyası	6,870,976	7.9%	3,205,061	3.0%	3,359,083	2.9%	3,345,885	2.6%	3,657,647	2.7%	4,362,872	3.0%	2,942,961	2.0%	1,927,888	1.4%
Başkurtlar	Türk halkları	Avrupa Rusyası	738,861	0.80%	824,537	0.76%	953,801	0.81%	1,180,913	0.91%	1,290,994	0.94%	1,345,273	0.92%	1,673,389	1.16%	1,584,554	1.15%
Çuvaşlar	Türk halkları	Avrupa Rusyası	1,112,478	1.20%	1,346,232	1.24%	1,436,218	1.22%	1,637,028	1.26%	1,689,847	1.23%	1,773,645	1.21%	1,637,094	1.14%	1,435,872	1.05%
Çeçenler	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	318,361	0.34%	400,325	0.37%	261,311	0.22%	572,220	0.44%	712,161	0.52%	898,999	0.61%	1,360,253	0.95%	1,431,360	1.04%
Ermeniler	Hint-Avrupa Dilleri	Kafkasya	183,785	0.20%	205,233	0.19%	255,978	0.22%	298,718	0.23%	364,570	0.27%	532,390	0.36%	1,132,033	0.79%	1,182,388	0.86%
Avarlar	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	178,263	0.19%	235,715	0.22%	249,529	0.21%	361,613	0.28%	438,306	0.32%	544,016	0.37%	814,473	0.57%	912,090	0.66%
Mordvinler	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	1,306,798	1.41%	1,375,558	1.27%	1,211,105	1.03%	1,177,492	0.91%	1,111,075	0.81%	1,072,939	0.73%	843,350	0.59%	744,237	0.54%
Kazaklar	Türk halkları	Southern	136,501	0.15%	356,500	0.33%	382,431	0.33%	477,820	0.37%	518,060	0.38%	635,865	0.43%	653,962	0.46%	647,732	0.47%
Azeriler	Türk halkları	Kafkasya	24,335	0.03%	43,014	0.04%	70,947	0.06%	95,689	0.07%	152,421	0.11%	335,889	0.23%	621,840	0.43%	603,070	0.44%
Dargiler	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	125,759	0.14%	152,007	0.14%	152,563	0.13%	224,172	0.17%	280,444	0.20%	353,348	0.24%	510,156	0.35%	589,386	0.43%
Udmurtlar (incl. Beşermayan 1939-1989)	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	503,970	0.54%	599,893	0.55%	615,640	0.52%	678,393	0.52%	685,718	0.50%	714,883	0.49%	636,906	0.45%	552,299	0.40%
Mariler	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	427,874	0.46%	476,314	0.44%	498,066	0.42%	581,082	0.45%	599,637	0.44%	643,698	0.44%	604,298	0.42%	547,605	0.40%
Osetler	İran dilleri	Kafkasya	157,280	0.17%	195,624	0.18%	247,834	0.21%	313,458	0.24%	352,080	0.26%	402,275	0.27%	514,875	0.36%	528,515	0.38%
Belaruslular	Slavlar	Avrupa Rusyası	607,845	0.66%	451,933	0.42%	843,985	0.72%	964,082	0.74%	1,051,900	0.77%	1,206,222	0.82%	807,970	0.56%	521,443	0.38%
Kabardinler	Kuzeybatı Kafkas dilleri	Kafkasya	139,864	0.15%	161,216	0.15%	200,634	0.17%	277,435	0.21%	318,822	0.23%	386,055	0.26%	519,958	0.36%	516,826	0.38%
Kumuklar	Türk halkları	Kafkasya	94,509	0.10%	110,299	0.10%	132,896	0.11%	186,690	0.14%	225,800	0.16%	277,163	0.19%	422,409	0.29%	503,060	0.37%
Yakutlar (ve Dolganlar 1939-1959)	Türk halkları	Uzak Doğu Rusyası	240,682	0.26%	241,870	0.22%	236,125	0.20%	295,223	0.23%	326,531	0.24%	380,242	0.26%	443,852	0.31%	478,085	0.35%
Lezgiler	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	92,937	0.10%	100,328	0.09%	114,210	0.10%	170,494	0.13%	202,854	0.15%	257,270	0.17%	411,535	0.29%	473,722	0.34%
Buryatlar (ve Soyotlar 1939-1989)	Moğol dilleri	Sibirya	237,490	0.26%	220,618	0.20%	251,504	0.21%	312,847	0.24%	349,760	0.25%	417,425	0.28%	445,175	0.31%	461,389	0.34%
İnguşlar	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	72,137	0.08%	90,980	0.08%	55,799	0.05%	137,380	0.11%	165,997	0.12%	215,068	0.15%	413,016	0.29%	444,833	0.32%
Almanlar	Cermen dilleri	Avrupa Rusyası	707,277	0.76%	811,205	0.75%	820,016	0.70%	761,888	0.59%	790,762	0.58%	842,295	0.57%	597,212	0.42%	394,138	0.29%
Özbekler	Türk halkları	Moskova	942	0.00%	16,166	0.01%	29,512	0.03%	61,588	0.05%	72,385	0.05%	126,899	0.09%	122,916	0.09%	289,862	0.21%
Tuvalar	Türk halkları	Sibirya	200	0.00%	794	0.00%	99,864	0.08%	139,013	0.11%	165,426	0.12%	206,160	0.14%	243,442	0.17%	263,934	0.19%
Komiler (incl. Komi-Permyak 1939)	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	226,012	0.24%	415,009	0.38%	281,780	0.24%	315,347	0.24%	320,078	0.23%	336,309	0.23%	293,406	0.20%	228,235	0.17%
Karaçaylar	Türk halkları	Kafkasya	55,116	0.06%	74,488	0.07%	70,537	0.06%	106,831	0.08%	125,792	0.09%	150,332	0.10%	192,182	0.13%	218,403	0.16%
Çingeneler	Hint-Aryan dilleri	Avrupa Rusyası	39,089	0.04%	59,198	0.05%	72,488	0.06%	97,955	0.08%	120,672	0.09%	152,939	0.10%	183,252	0.13%	204,958	0.15%
Tacikler	İran dilleri	Sankt-Peterburg	52	0.00%	3,315	0.00%	7,027	0.01%	14,108	0.01%	17,863	0.01%	38,208	0.03%	120,136	0.08%	200,666	0.15%
Kalmuklar	Moğol dilleri	Kafkasya	128,809	0.14%	129,786	0.12%	100,603	0.09%	131,318	0.10%	140,103	0.10%	165,103	0.11%	174,000	0.12%	183,372	0.13%
Laklar	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	40,243	0.04%	54,348	0.05%	58,397	0.05%	78,625	0.06%	91,412	0.07%	106,245	0.07%	156,545	0.11%	178,630	0.13%
Gürcüler	Güney Kafkas dilleri	Kafkasya	20,551	0.02%	43,585	0.04%	57,594	0.05%	68,971	0.05%	89,407	0.07%	130,688	0.09%	197,934	0.14%	157,803	0.11%
Yahudiler	Sami dilleri	Avrupa Rusyası	539,086	0.58%	891,147	0.82%	875,058	0.74%	807,526	0.62%	699,286	0.51%	550,709	0.37%	233,439	0.16%	156,801	0.11%
Moldovalılar	Romen dilleri	Avrupa Rusyası	16,870	0.02%	21,974	0.02%	62,298	0.05%	87,538	0.07%	102,137	0.07%	172,671	0.12%	172,330	0.12%	156,400	0.11%
Koreliler	Kore dilleri	Uzak Doğu Rusyası	86,799	0.09%	11,345	0.01%	91,445	0.08%	101,369	0.08%	97,649	0.07%	107,051	0.07%	148,556	0.10%	153,156	0.11%
Tabasaranlar	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	31,983	0.03%	33,471	0.03%	34,288	0.03%	54,047	0.04%	73,433	0.05%	93,587	0.06%	131,785	0.09%	146,360	0.11%
Adigeler (incl. Şapsığlar 1926-1989 and Çerkezler 1926-1939)	Kuzeybatı Kafkas dilleri	Kafkasya	64,959	0.07%	85,588	0.08%	78,561	0.07%	98,461	0.08%	107,239	0.08%	122,908	0.08%	128,528	0.09%	124,835	0.09%
Balkarlar	Türk halkları	Kafkasya	33,298	0.04%	41,949	0.04%	35,249	0.03%	52,969	0.04%	61,828	0.04%	78,341	0.05%	108,426	0.08%	112,924	0.08%
Türkler (incl. Ahıska Türkleri 1926-1989)	Türk halkları	Kafkasya	1,846	0.00%	2,668	0.00%	1,377	0.00%	1,568	0.00%	3,561	0.00%	9,890	0.01%	92,415	0.06%	105,058	0.08%
Nogaylar	Türk halkları	Kafkasya	36,089	0.04%	36,088	0.03%	37,656	0.03%	51,159	0.04%	58,639	0.04%	73,703	0.05%	90,666	0.06%	103,660	0.08%
Kırgızlar	Türk halkları	Moskova	285	0.00%	6,311	0.01%	4,701	0.00%	9,107	0.01%	15,011	0.01%	41,734	0.03%	31,808	0.02%	103,422	0.08%
Komiler (in Komi 1939)	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	149,275	0.16%			143,030	0.12%	150,244	0.12%	145,993	0.11%	147,269	0.10%	125,235	0.09%	94,456	0.07%
Altaylar	Türk halkları	Sibirya	52,248	0.06%	46,489	0.04%	44,654	0.04%	54,614	0.04%	58,879	0.04%	69,409	0.05%	77,822	0.05%	89,773	0.06%
Pontus Rumları (including Kafkasya Yunanları)	Helenik diller	Kafkasya	34,439	0.04%	65,705	0.06%	47,024	0.04%	57,847	0.04%	69,816	0.05%	91,699	0.06%	97,827	0.07%	85,640	0.06%
Çerkezler (in Adigeler 1926-1939)	Kuzeybatı Kafkas dilleri	Kafkasya					28,986	0.02%	38,356	0.03%	44,572	0.03%	50,572	0.03%	60,517	0.04%	73,184	0.05%
Hakaslar	Türk halkları	Sibirya	45,607	0.05%	52,033	0.05%	56,032	0.05%	65,368	0.05%	69,247	0.05%	78,500	0.05%	76,278	0.05%	72,959	0.05%
Kareller	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	248,017	0.27%	249,778	0.23%	164,050	0.14%	141,148	0.11%	133,182	0.10%	124,921	0.08%	93,344	0.06%	60,815	0.04%
Poles	Slavlar	Avrupa Rusyası	189,269	0.20%	142,461	0.13%	118,422	0.10%	107,084	0.08%	99,733	0.07%	94,594	0.06%	73,001	0.05%	47,125	0.03%
Nenetsler (incl. Enetsler 1926-1979 and Nganasanlar 1926-1939)	Ural dilleri	Sibirya	17,560	0.02%	24,716	0.02%	22,845	0.02%	28,487	0.02%	29,487	0.02%	34,190	0.02%	41,302	0.03%	44,640	0.03%
Abazalar	Kuzeybatı Kafkas dilleri	Kafkasya	13,825	0.01%	14,739	0.01%	19,059	0.02%	24,892	0.02%	28,800	0.02%	32,983	0.02%	37,942	0.03%	43,341	0.03%
Ezidiler	İran dilleri	Kafkasya	1	0.00%											31,273	0.02%	40,586	0.03%
Evenkiler	Tunguz dilleri	Uzak Doğu Rusyası	38,804	0.03%	29,599	0.02%	24,583	0.02%	25,051	0.02%	27,278	0.02%	29,901	0.02%	35,527	0.02%	37,843	0.03%
Türkmenler	Türk halkları	Kafkasya	7,849	0.01%	12,869	0.01%	11,631	0.01%	20,040	0.02%	22,979	0.02%	39,739	0.03%	33,053	0.02%	36,885	0.03%
Rutuls	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	10,333	0.01%	SDP	SDP	6,703	0.01%	11,904	0.01%	14,835	0.01%	19,503	0.01%	29,929	0.02%	35,240	0.03%
Aghuls	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	7,653	0.01%	SDP	SDP	6,460	0.01%	8,751	0.01%	11,752	0.01%	17,728	0.01%	28,297	0.02%	34,160	0.02%
Litvanyalılar	Baltık dilleri	Avrupa Rusyası	26,128	0.03%	20,795	0.02%	108,579	0.09%	76,718	0.06%	66,783	0.05%	70,427	0.05%	45,569	0.03%	31,377	0.02%
Hantılar	Ural dilleri	Ural Federal Bölgesi	22,301	0.02%	18,447	0.02%	19,246	0.02%	21,007	0.02%	20,743	0.02%	22,283	0.02%	28,678	0.02%	30,943	0.02%
Çinliler	Çin-Tibet dilleri	Uzak Doğu Rusyası	8,739	0.01%	22,491	0.02%	19,097	0.02%	7,987	0.01%	5,743	0.00%	5,197	0.00%	34,577	0.02%	28,943	0.02%
Bulgarlar	Slavlar	Avrupa Rusyası	4,087	0.00%	8,338	0.01%	24,899	0.02%	27,321	0.02%	24,943	0.02%	32,785	0.02%	31,965	0.02%	24,038	0.02%
Kürtler ( Ezidiler dahil 1939-1989)	İran dilleri	Kafkasya	164	0.00%	387	0.00%	855	0.00%	1,015	0.00%	1,634	0.00%	4,724	0.00%	19,607	0.01%	23,232	0.01%
Evenler	Tunguz dilleri	Uzak Doğu Rusyası	2,044	0.00%	9,674	0.01%	9,023	0.01%	11,819	0.01%	12,215	0.01%	17,055	0.01%	19,071	0.01%	22,383	0.02%
Finler	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	134,089	0.14%	138,962	0.13%	72,356	0.06%	62,307	0.05%	55,687	0.04%	47,102	0.03%	34,050	0.02%	20,267	0.01%
Letonlar	Baltık dilleri	Avrupa Rusyası	124,312	0.13%	104,877	0.10%	74,932	0.06%	59,695	0.05%	67,267	0.05%	46,829	0.03%	28,520	0.02%	18,979	0.01%
Estonyalılar	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	146,051	0.16%	130,494	0.12%	78,556	0.07%	62,980	0.05%	55,539	0.04%	46,390	0.03%	28,113	0.02%	17,875	0.01%
Çukçiler (Kerekler 1926-1989 ve Çuvanlar dahil 1939-1979)	Çukçi-Kamçatka dilleri	Uzak Doğu Rusyası	12,331	0.01%	13,830	0.01%	11,680	0.01%	13,500	0.01%	13,937	0.01%	15,107	0.01%	15,767	0.01%	15,908	0.01%
Vietnamlılar	Avustroasya dilleri	Moskova	0	0.00%	0	0.00%	781	0.00%	6,287	0.00%	661	0.00%	2,142	0.00%	26,206	0.02%	13,954	0.01%
Gagavuzlar	Türk halkları	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	3,012	0.00%	3,704	0.00%	4,176	0.00%	10,051	0.01%	12,210	0.01%	13,690	0.01%
Şorlar	Türk halkları	Sibirya	13,000	0.01%	16,042	0.01%	14,938	0.01%	15,950	0.01%	15,182	0.01%	15,745	0.01%	13,975	0.01%	12,888	0.01%
Sahurlar	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	3,533	0.00%	SDP	SDP	4,437	0.00%	4,730	0.00%	4,774	0.00%	6,492	0.00%	10,366	0.01%	12,769	0.01%
Mansiler	Ural dilleri	Ural Federal Bölgesi	5,754	0.01%	6,295	0.01%	6,318	0.01%	7,609	0.01%	7,434	0.01%	8,279	0.01%	11,432	0.01%	12,269	0.01%
Nanais	Tunguz dilleri	Uzak Doğu Rusyası	5,860	0.01%	8,411	0.01%	7,919	0.01%	9,911	0.01%	10,357	0.01%	11,883	0.01%	12,160	0.01%	12,003	0.01%
Abhazlar	Kuzeybatı Kafkas dilleri	Kafkasya	97	0.00%	647	0.00%	1,400	0.00%	2,427	0.00%	4,058	0.00%	7,239	0.00%	11,366	0.01%	11,249	0.01%
Süryaniler	Sami dilleri	Kafkasya	2,791	0.00%	7,446	0.01%	7,612	0.01%	8,098	0.01%	8,708	0.01%	9,622	0.01%	13,649	0.01%	11,084	0.01%
Araplar	Sami dilleri	Kafkasya	466	0.00%	94	0.00%	649	0.00%	2,555	0.00%	2,339	0.00%	2,704	0.00%	10,811	0.01%	9,583	0.01%
Nagaybak	Türk halkları	Ural Federal Bölgesi	11196	0.01%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	9,600	0.01%	8,148	0.01%
Koryaklar	Çukçi-Kamçatka dilleri	Uzak Doğu Rusyası	7,437	0.01%	7,337	0.01%	6,168	0.01%	7,367	0.01%	7,637	0.01%	8,942	0.01%	8,743	0.01%	7,953	0.01%
Dolganlar (in Yakutlar 1939-1959)	Türk halkları	Sibirya	656	0.00%					4,718	0.00%	4,911	0.00%	6,584	0.00%	7,261	0.01%	7,885	0.01%
Vepsler	Ural dilleri	Kuzeybatı Kafkas dilleri	32,783	0.04%	31,442	0.03%	16,170	0.01%	8,057	0.01%	7,550	0.01%	12,142	0.01%	8,240	0.01%	5,936	0.00%
Afganlar	Hint-Aryan dilleri	Moskova	38	0.00%	190	0.00%	175	0.00%	561	0.00%	184	0.00%	858	0.00%	9,800	0.01%	5,350	0.00%
Ahıska Türkleri (in Turks 1926-1989)	Türk halkları	Kafkasya													3,527	0.00%	4,825	0.00%
Nivihler	Nivkh	Uzak Doğu Rusyası	4,076	0.00%	3,857	0.00%	3,690	0.00%	4,356	0.00%	4,366	0.00%	4,631	0.00%	5,162	0.00%	4,652	0.00%
Udinler	Kuzeydoğu Kafkas dilleri	Kafkasya	2	0.00%	SDP	SDP	35	0.00%	94	0.00%	216	0.00%	1,102	0.00%	3,721	0.00%	4,267	0.00%
Hintler	Hint-Aryan dilleri	Avrupa Rusyası	17	0.00%	0	0.00%	216	0.00%	1,378	0.00%	181	0.00%	535	0.00%	4,980	0.00%	4,058	0.00%
Şapsığlar (in Adigeler 1926-1989)	Kuzeybatı Kafkas dilleri	Kafkasya													3,231	0.00%	3,882	0.00%
Farslar	İran dilleri	Kafkasya	8,626	0.01%	6,041	0.01%	2,490	0.00%	2,548	0.00%	1,747	0.00%	2,572	0.00%	3,821	0.00%	3,696	0.00%
Uygurlar	Türk halkları	Sibirya	26	0.00%	642	0.00%	720	0.00%	1,513	0.00%	1,707	0.00%	2,577	0.00%	2,867	0.00%	3,696	0.00%
Selkuplar	Ural dilleri	Sibirya	1,630	0.00%	2,604	0.00%	3,704	0.00%	4,249	0.00%	3,518	0.00%	3,564	0.00%	4,249	0.00%	3,649	0.00%
Soyotlar (in Buryatlar 1939-1989)	Moğol dilleri	Sibirya	229	0.00%											2,769	0.00%	3,608	0.00%
Sırplar	Slavlar	Avrupa Rusyası	1,278	0.00%	2,373	0.00%	0	0.00%	1,431	0.00%	815	0.00%	1,580	0.00%	4,156	0.00%	3,510	0.00%
Romanyalılar	Romen dilleri	Avrupa Rusyası	2,881	0.00%	2,682	0.00%	3,316	0.00%	4,093	0.00%	3,837	0.00%	5,996	0.00%	5,308	0.00%	3,201	0.00%
İtelmenler	Çukçi-Kamçatka dilleri	Uzak Doğu Rusyası	803	0.00%	SSP	SSP	1,096	0.00%	1,255	0.00%	1,335	0.00%	2,429	0.00%	3,180	0.00%	3,193	0.00%
Moğollar	Moğol dilleri	Sibirya	548	0.00%	0	0.00%	1,511	0.00%	3,759	0.00%	1,812	0.00%	2,117	0.00%	2,656	0.00%	2,986	0.00%
Kumandinler	Türk halkları	Sibirya	6,335	0.01%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	3,114	0.00%	2,892	0.00%
Macarlar	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	3,882	0.00%	0	0.00%	4,175	0.00%	6,681	0.01%	4,313	0.00%	5,742	0.00%	3,768	0.00%	2,781	0.00%
Ulchs	Tunguz dilleri	Uzak Doğu Rusyası	723	0.00%	SSP	SSP	2,049	0.00%	2,410	0.00%	2,494	0.00%	3,173	0.00%	2,913	0.00%	2,765	0.00%
Teleutlar	Türk halkları	Sibirya	1,898	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	2,650	0.00%	2,643	0.00%
Talişler	İran dilleri	Kafkasya	0	0.00%	47	0.00%	33	0.00%			2	0.00%	202	0.00%	2,548	0.00%	2,529	0.00%
Kırım Tatarları	Türk halkları	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	416	0.00%	2,852	0.00%	5,165	0.00%	21,275	0.01%	4,131	0.00%	2,449	0.00%
Besermyan (in Udmurts 1939-1989)	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	10,035	0.01%											3,122	0.00%	2,201	0.00%
Hemşinler	Hint-Avrupa Dilleri	Kafkasya	2	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	1,542	0.00%	2,047	0.00%
Kamchadals	Çukçi-Kamçatka dilleri	Sibirya	4216	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	2,293	0.00%	1,927	0.00%
Çekler	Slavlar	Avrupa Rusyası	7,996	0.01%	7,526	0.01%	7,174	0.01%	6,073	0.00%	4,491	0.00%	4,375	0.00%	2,904	0.00%	1,898	0.00%
Samiler	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	1,715	0.00%	1,828	0.00%	1,760	0.00%	1,836	0.00%	1,775	0.00%	1,835	0.00%	1,991	0.00%	1,771	0.00%
Dunganlar	Çin-Tibet dilleri	Sibirya	6,009	0.01%	48	0.00%	169	0.00%	304	0.00%	1,159	0.00%	635	0.00%	801	0.00%	1,651	0.00%
Eskimolar	Eskimo - Aleut dilleri	Uzak Doğu Rusyası	1,292	0.00%	SSP	SSP	1,111	0.00%	1,265	0.00%	1,460	0.00%	1,704	0.00%	1,750	0.00%	1,738	0.00%
Yukagirler	Yukagir Dilleri	Uzak Doğu Rusyası	443	0.00%	SSP	SSP	440	0.00%	593	0.00%	801	0.00%	1,112	0.00%	1,509	0.00%	1,603	0.00%
Tatlar	İran dilleri	Kafkasya	223	0.00%			5,136	0.00%	8,753	0.01%	12,748	0.01%	19,420	0.01%	2,303	0.00%	1,585	0.00%
Amerikalılar	Cermen dilleri	Avrupa Rusyası	0	0.00%	457	0.00%	273	0.00%	785	0.00%	81	0.00%	185	0.00%	1,275	0.00%	1,572	0.00%
Udege (Tazlar dahil 1926-1989)	Tunguz dilleri	Uzak Doğu	1,357	0.00%	1,701	0.00%	1,395	0.00%	1,396	0.00%	1,431	0.00%	1,902	0.00%	1,657	0.00%	1,496	0.00%
Fransızlar	Romen dilleri	Avrupa Rusyası	1,338	0.00%	991	0.00%	535	0.00%	1,243	0.00%	305	0.00%	352	0.00%	819	0.00%	1,475	0.00%
Karakalpaklar	Türk halkları	Volga	14	0.00%	306	0.00%	988	0.00%	2,267	0.00%	1,743	0.00%	6,155	0.00%	1,609	0.00%	1,466	0.00%
İtalyanlar	Romen dilleri	Avrupa Rusyası	749	0.00%	713	0.00%	525	0.00%	889	0.00%	356	0.00%	627	0.00%	862	0.00%	1,370	0.00%
Ketler	Yeniseian	Sibirya	1,428	0.00%	SSP	SSP	1,017	0.00%	1,161	0.00%	1,072	0.00%	1,084	0.00%	1,494	0.00%	1,219	0.00%
İspanyollar	Romen dilleri	Avrupa Rusyası	0	0.00%	2,290	0.00%	1,615	0.00%	2,631	0.00%	1,961	0.00%	2,054	0.00%	1,547	0.00%	1,162	0.00%
Slovenler	Slavlar	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	1,008	0.00%
Chuvans (in Chukchi 1939-1979)	Çukçi-Kamçatka dilleri	Sibirya	704	0.00%	1,384	0.00%									1,087	0.00%	1,002	0.00%
Britanyalılar	Cermen dilleri	Avrupa Rusyası	517	0.00%	416	0.00%	312	0.00%	542	0.00%	115	0.00%	223	0.00%	529	0.00%	950	0.00%
Japonlar	Japon dilleri	Sibirya	79	0.00%	922	0.00%	888	0.00%	1,141	0.00%	655	0.00%	591	0.00%	835	0.00%	888	0.00%
Nganasans (in Nenets 1926-1939)	Ural dilleri	Sibirya					721	0.00%	823	0.00%	842	0.00%	1,262	0.00%	834	0.00%	862	0.00%
Dağ Yahudileri	Sami dilleri	Kafkasya	15,612	0.02%	0	0.00%	19,352	0.02%	15,434	0.01%	6,509	0.00%	11,282	0.01%	3,394	0.00%	762	0.00%
Tofalar	Türk halkları	Sibirya	2,828	0.00%	SSP	SSP	476	0.00%	570	0.00%	576	0.00%	722	0.00%	837	0.00%	762	0.00%
Cubans	Romen dilleri	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	1,175	0.00%	1,566	0.00%	707	0.00%	676	0.00%
Orochs (Oroklar dahil 1970-1979)	Tunguz dilleri	Sibirya	646	0.00%	SSP	SSP	779	0.00%	1,037	0.00%	1,040	0.00%	883	0.00%	686	0.00%	596	0.00%
Negidals	Tunguz dilleri	Sibirya	683	0.00%	SSP	SSP			495	0.00%	477	0.00%	587	0.00%	567	0.00%	513	0.00%
Pakistanlılar	Hint-Aryan dilleri	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	507	0.00%
Aleutlar	Eskimo - Aleut dilleri	Sibirya	353	0.00%	SSP	SSP	399	0.00%	410	0.00%	489	0.00%	644	0.00%	540	0.00%	482	0.00%
Pamiris	İran dilleri	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	363	0.00%
Çulımlar	Türk halkları	Sibirya	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	656	0.00%	355	0.00%
Makedonlar	Slavlar	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	325	0.00%
Slovaklar	Slavlar	Avrupa Rusyası	0	0.00%	513	0.00%	497	0.00%	758	0.00%	439	0.00%	711	0.00%	568	0.00%	324	0.00%
Hırvatlar	Slavlar	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	174	0.00%	115	0.00%	479	0.00%	0	0.00%	304	0.00%
Oroks (in Orochs 1970-1979)	Tunguz dilleri	Sibirya	162	0.00%	SSP	SSP	2	0.00%					179	0.00%	346	0.00%	295	0.00%
Tazlar (in Udege 1926-1989)	Çin-Tibet dilleri	Sibirya													276	0.00%	274	0.00%
Izhorians	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	16,136	0.02%	7,720	0.01%	564	0.00%	561	0.00%	449	0.00%	449	0.00%	327	0.00%	266	0.00%
Boşnaklar	Slavlar	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	256	0.00%
Enets (in Nenets 1926-1979)	Ural dilleri	Sibirya											198	0.00%	237	0.00%	227	0.00%
Ruthenians	Slavlar	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	97	0.00%	225	0.00%
Karaylar	Türk halkları	Avrupa Rusyası	1,608	0.00%			1,608	0.00%	1,236	0.00%	939	0.00%	680	0.00%	366	0.00%	205	0.00%
Karadağlılar (Slav)	Slavlar	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	181	0.00%
Kırımçaklar	Türk halkları	Avrupa Rusyası	6,185	0.01%	0	0.00%	249	0.00%	389	0.00%	1,365	0.00%	338	0.00%	157	0.00%	90	0.00%
Gürcistan Yahudileri	Güney Kafkas dilleri	Kafkasya	82	0.00%	0	0.00%	109	0.00%	109	0.00%	130	0.00%	1,172	0.00%	53	0.00%	78	0.00%
Votes	Ural dilleri	Avrupa Rusyası	705	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	73	0.00%	64	0.00%
Central Asian Rroma	Hint-Aryan dilleri	Avrupa Rusyası	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	0	0.00%	486	0.00%	49	0.00%
Orta asya yahudileri	Sami dilleri, Türk halkları, İran dilleri	Avrupa Rusyası	93	0.00%	0	0.00%	99	0.00%	91	0.00%	336	0.00%	1,407	0.00%	54	0.00%	32	0.00%
Kereks (in Çukçiler 1926-1989)	Çukçi-Kamçatka dilleri	Sibirya													8	0.00%	4	0.00%
Küçük Dağıstan halkları		Kafkasya			20,962	0.02%
Küçük Sibirya halkları		Sibirya			11,824	0.01%

Liste

Name	Datum	aktueller Standort	Täter	Opfern
Verfolgung von Muslimen während des osmanischen Reichs.	1683-1922	Balkanhalbinsel und Kaukasus	Nicht-Muslime	5,500,000 (Einschließlich nicht-Türkische Muslime)
Belagerung von Ofen	September 1686	Macaristan, Buda	Die Armee der Heiligen Allianz	+3,000
Massaker von Mystras	1770	Yunanistan, Mystras	Russische und griechische Soldaten	400
Massaker von Navarino	19. August 1821	Yunanistan, Pylos	Griechische Rebellen	3,000
Massaker von Monemvasia	August 1821	Yunanistan, Monemvasia	Griechen	60 Tote. Schätzungsweise 500 Türken wurden auf einer einsamen Insel in der Ägäis verlassen.
Massaker von Tripoli	23. September 1821	YunanistanTripoli	Griechische Rebellen	6,000-30,000
Massaker vonAgrinio	1821	YunanistanAgrinio	Griechen	500 Türkisch ve 200 Juden
Massaker an Türken während der Aprilaufstand	April-Mai 1876	Bulgaristan, Bulgarien	Bulgarische Rebellen	200-1,000
Massaker an der türkischen Bevölkerung während des russisch-türkischen Krieges	1877-1878	Balkanhalbinsel und Kaukasus	Die Armeen der Russischen Koalition, insbesondere die russische Armee	250,000-400,000
Massaker von Harmanlı	16-17. Januar 1878	Bulgaristan, Charmanli	russische Armee	2,000
Brand in Yukarı İssova	Januar 1878	Bulgaristan, Bulgarien	Russische Armee und Bulgarische Rebellen	96 der 170 Häuser im Dorf und die Schule wurden niedergebrannt.
Massaker von Lassithi	1897	Yunanistan, Kreta	Christliche Rebellen	850-1,000
Massaker an Türken während und vor den armenischen Revolten	1905-1922	Ostanatolien und Kaukasus	Huntschak, Dashnak und Armenakan Partisanen	523.000-3.000.000
Massaker von Raionovo, Planitsa und Kukurtevo	Herbst 1912	Kuzey Makedonya, Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo	Bulgaren	+700
Massaker von Edeköy	November 1912	Türkiye	Griechische und Bulgarische Armee	Es gibt keine genaue Zahl, schätzungsweise Tausende von Todesfällen.
Massaker während der Van-Aufstand	April-Mai 1915	Türkiye (Van)	Armenier	6000
Griechische Landung in Smyrna	15 Mai 1919	Türkiye (İzmir)	Griechische Armee und lokale Griechen	400-600
Massaker von Menemen	17. Juni 1919	Türkiye (Menemen (Izmir))	Griechische Armee und lokale Griechen	200
Massaker von Erbeyli	20-21 Juni 1919	Türkiye (Erbeyli, Aydın)	Griechische Streitkräfte	72
Massaker von Maraş	1920	Türkiye (Kahramanmaraş)	Französische Armee und armenische Legion	4,500
Massaker von Antep	1920-1921	Türkiye (Gaziantep)	Französische Armee und armenische Legion	6,000-7,000
Massaker von Yalova	1920-1921	Türkiye (Armutlu Halbinsel)	Griechische Armee, lokale Christen und Tscherkessen	5,500-9,100
Massaker von Birecik	11-24 Februar 1920	Türkiye (Birecik, Şanlıurfa)	Französische Armee	280
Massaker von Kahyaoğlu	11 Juni 1920	Türkiye (Yeşiloba, Adana)	Französische Armee und armenische Legion	64-200
Massaker von Bilecik	März-April 1921	Türkiye (Bilecik, Sögüt, Bozüyük)	Griechische Armee und lokale Griechen	208
Massaker von İzmit	24. Juni 1921	Türkiye (İzmit)	Griechische Armee	300
Karatepe dorf Massaker	14. Februar 1922	Türkiye (Karatepe, Köşk)	Griechische Armee	385
Massaker von Uşak	1. September 1922	Türkiye (Uşak)	Griechische Armee und lokale Griechen	200
Massaker von Alaşehir	3-4. September 1922	Türkiye (Alaşehir, Manisa)	Griechische Armee	3,000
Massaker von Turgutlu	4. -6. September 1922	Türkiye (Turgutlu, Manisa)	Griechische Armee	1,000
Massaker von Salihli	5. September 1922	Türkiye (Salihli, Manisa)	Griechische Armee	+76
Feuer in Manisa 1922	6-7 September 1922	Türkiye (Manisa)	Griechische Armee und lokale Christen	4,355
Massaker von Kirkuk	4 Mai 1924	Irak (Kirkuk)	Irak	+200
Deportation der Meskhetian Türken	14. -15. November 1944	Gürcistan (Mesheti)	Innenministerium der UdSSR	12,589-50,000
Massaker von Gavurbağı	12 July 1946	Irak (Kirkuk)	Irakische Polizei	20
1959 Kirkuk Massaker	Vom 15. Juli 1959	Irak (Kirkuk)	Kurdische Soldaten	31-79
Massaker von Limassol	13. Februar 1963	Kıbrıs Cumhuriyeti (Limassol)	Griechische Zyprioten	16
Blutige Weihnachten (1963)	Vom 21. bis 31. Dezember 1963	Kıbrıs Cumhuriyeti (Nikosia)	Griechische Zyprioten	364
Massaker von Famagusta	11. Mai 1964	Şablon:TRNZ (Famagusta)	Zyprische Polizei	10-17
Massaker von Akrotiri und Dekelia	Vom 13. Mai 1964	Kıbrıs Cumhuriyeti (Akrotiri und Dekelia)	Zyprische Polizei und lokale Zyprioten	11
Massaker von Kofinou	Vom 14. bis 15. November 1967	Kıbrıs Cumhuriyeti (Kofinou)	Griechische Zyprioten	26
Massaker von Alaminos	Vom 20. Juli 1974	Kıbrıs Cumhuriyeti (Alaminos)	Zyprische Nationalgarde	13-14
Massaker von Taşpınar	August 1974	Şablon:TRNZ (Taşpınar, Lefke)	Zyprische Nationalgarde	5
Massaker von Maratha, Santalaris und Aloda	Vom 14. August 1974	Şablon:TRNZ (Muratağa, Sandallar und Atlılar)	EOKA B	126
Massaker von Taşkent	Vom 15. August 1974	Kıbrıs Cumhuriyeti (Taşkent)	EOKA B	84
Massaker von Ferghanatal	Vom 3. bis 12. Juni 1989	Özbekistan Ferghanatal	Usbekische Banden	97
Massaker von Altin Köprü	3. März 1991	Irak (Altin Köprü)	Irakische Armee	135
Anschlag In Lübeck	Vom 23. November 1992	Almanya (Lübeck)	Neonazismus	3 (Türkische Einwanderer)
Massaker bei Bingöl 1993	Vom 24. Mai 1993	Türkiye (Bingöl)	Arbeiterpartei Kurdistans	38
Mordanschlag von Solingen	Vom 29. Mai 1993	Almanya	Neonazismus	5
Massaker von Başbağlar	Vom 5. juli 1993	Türkiye (Başbağlar)	Arbeiterpartei Kurdistans	33
NSU-Mordserie	2000-2006	Almanya	Neonazismus	10 (Türkische und griechische Einwanderer)
Massaker von Dürümlü	Vom 12. Mai 2016	Türkiye (Sur,Diyarbakır)	Arbeiterpartei Kurdistans	16 (23 verletzte)

Uygur

Kırım Tatar sürgünü (Kırım Tatarcası: Qırımtatar halqınıñ sürgünligi veya Sürgünlik), Sovyet hükümeti tarafından yürütülen ve Joseph Stalin adına hareket eden Sovyet Millî Güvenlik ve gizli polis Başkanı Lavrentiy Beria tarafından organize edilen 18-20 Mayıs 1944'te en az 191.044 (diğer kaynaklara göre 423,100) Kırım Tatarının etnik temizliği ve kültürel soykırımıydı. Üç gün içinde NKVD, çoğunlukla kadınları, çocukları, yaşlıları, hatta komünistleri ve Kızıl Ordu üyelerini, bin kilometre uzaklıktaki Özbek SSC'ye sınır dışı etmek için sığır trenleri kullandı. Kırım Tatarları, Stalin'in Sovyetler Birliği'ndeki nüfus transferi politikası tarafından kapsanan birkaç etnik gruptan biriydi.

Sürgün sırasında yaklaşık 8.000 Kırım Tatarı öldü, on binlerce kişi ise zorlu sürgün koşulları nedeniyle öldü. Kırım Tatar sürgünü, 80.000 hane ve 360.000 dönümlük arazinin terk edilmesiyle sonuçlandı. Kırım Tatar varlığının kalan izlerini silmek için yoğun bir detatarizasyon kampanyası izledi. 1956'te, yeni Sovyet lideri Nikita Kruşçev, Stalin'in çeşitli etnik grupların sınır dışı edilmesi de dahil olmak üzere politikalarını kınadı, ancak diğer sınır dışı edilen halkların çoğuna geri dönme hakkına izin vermesine rağmen, Kırım Tatarlarının geri dönüşünü yasaklayan direktifi kaldırmadı. 1980'lerin sonlarında 260.000 Kırım Tatarının Kırım'a döndüğü Perestroyka dönemine kadar birkaç on yıl daha Orta Asya'da kaldılar. Sürgünleri 45 yıl sürdü. Geri dönüş yasağı resmen geçersiz ilan edildi ve Kırım yüksek Konseyi 14 Kasım 1989'da sürgünlerin bir suç olduğunu ilan etti. 2004 yılına gelindiğinde, yeterli sayıda Kırım Tatarı Kırım'a geri döndü ve yarımada nüfusunun yüzde 12'sini oluşturdular. Sovyet makamları ne geri dönüşlerine yardım ettiler ne de kaybettikleri topraklar için onlara tazminat ödediler.

Cennet kağanı

Tian Kehan, Göksel Kağan veya Tengri Han, çeşitli Türk göçebeleri tarafından Tang İmparatoru Taizong için kullanılan bir unvandı. İlk olarak 20 Mayıs 630'da ve yine 24 Ekim 646'da Doğu Türk Kağanlığı ve Xueyantuo'nun Tang hanedanı tarafından yok edilmesinden kısa bir süre sonra belgelerde bahsedilmiştir. Soykırım olarak tanıyan ülkeler

Ülke	Tarih	Kaynak
Ukrayna	12 Aralık 2015
Letonya	9 Mayıs 2019
Litvanya	6 Haziran 2019
Kanada	10 Haziran 2019

Soykırım olarak tanıyan ülkeler

Nogaylar

T Nogayların ilk devlet yapısı, modern Rusya'nın, komşu ülkelerin ve neredeyse tüm modern Türk halklarının tarihi üzerinde güçlü bir etkisi olan büyük göçebe güçlerin sonuncusu Altın Orda'nın çöküşünün bir sonucu olarak ortaya çıkan Nogay Ordası ile oluşmuştur.

Tarihi

Cemaat adı	Köy sayısı	Toplam nüfusu
Hacıahmedlü	46	4452
Karacakurt	44	5756
Kurutlu	17	1986
Herekli	16	1462
Büyüksaları	12	1246
Boynuincelü	6	868
Kürdmahmadlı	6	990
Küçüksaları	4	292
Savcılu	3	1024
Sıdıklı/Sadiklı	3	980
Delüler	2	68
Dumanlı	2	386
Danişmendlü	2	198
Harbendelü	1	184
Kütüklü	1	70
Camili	1	86
Bekdik	1	112
Durmuşlu	1	102

Başkurt isyanı

1704-1711 Başkurt İsyanı
Tarih 1704-1711 Yazı Bölge Başkurdistan, Rusya Sonuç İsyan bastırıldı, Çarlık hükümeti tarafından Başkurtlara verilen imtiyazlar
Taraflar
Rusya	Başkurt isyancılar
Komutanlar ve liderler
I. Petro Pyotr Khovansky Sergeyev	Dyume Ishkyev Aldar Isyangildin Iman Batir Kusyum Tyulekyev Khazi Akkuskarov Urakay Yuldaşbaev

Hunlar

Hunlar, MS 4-6. yüzyıllar arasında Orta Asya, Kafkaslar ve Doğu Avrupa'da yaşayan göçebe bir halktı. İlk olarak Volga Nehri'nin doğusunda, o zamanlar İskit'in bir parçası olan bir bölgede yaşadıkları tahmin edilmektedir. MS 370 yılına gelindiğinde Hunlar Volga bölgesine varmış ve 430 yılına gelindiğinde ise Avrupa'da kısa ömürlü de olsa geniş bir hakimiyet kurmuşlardır. Gotlar'ı ve Roma sınırları dışında yaşayan diğer birçok Cermen halkını fethetmiş ve diğerlerinin Roma topraklarına kaçmasına neden olmuştu. Hunlar, özellikle Attila döneminde Doğu Roma İmparatorluğu'na sık ve yıkıcı baskınlar yaptılar. 451'de Hunlar, Batı Roma eyaleti Galya'yı işgal ettiler ve burada Katalonya Tarlaları Savaşı'nda Romalılar ve Vizigotlardan oluşan birleşik bir orduyla savaştılar ve 452'de İtalya'yı işgal ettiler. 453'te Attila'nın ölümünden sonra Hunlar Roma için büyük bir tehdit olmaktan çıkmış ve Nedao Savaşı'ndan sonra imparatorluklarının çoğunu kaybetmişlerdir (454?). Hun isminin varyantları Kafkasya'da 8. yüzyılın başlarına kadar kaydedilmiştir.

18. Yüzyılda, Fransız bilim adamı Joseph de Guignes, MÖ 3. yüzyıldan MS 1. yüzyılın sonlarına kadar kuzey Çin'de yaşayan Hiung-nu halkı ve Hunlar arasında bir bağlantı olduğunu söyleyen ilk kişi oldu.

Hun Kültürü hakkında çok az şey bilinmektedir ve çok az arkeolojik kalıntı Hunlarla kesin olarak ilişkilendirilmiştir.

UYGUR TARİHU

Uygur Kağan Duvar Resmi, MS 8. yüzyıl

657'de Batı Türk Kağanlığı Tang hanedanı tarafından yenildi ve ardından Uygurlar Tang hanedanlığına iltica etti. Bundan önce Uygurlar, 627'de Tibet İmparatorluğu'na ve Türklere karşı savaştıklarında Tang ile ittifak kurma eğilimi göstermişlerdi.

742'de Uygurlar, Karluklar ve Basmiller İkinci Türk Kağanlığı'na isyan ettiler.

744'te Basmiller, başkent Ötüken'i ele geçirdi ve hüküm süren Özmiş Kağan'ı öldürdü. Aynı yıl içinde Basmillere karşı bir Uygur-Karluk ittifakı kuruldu ve onları yendiler.

Uygur kağan'ın kişisel adı Qulluğ Boyla'ydı (Çince:骨力裴羅). Tüm kabilelerin en yüksek hükümdarı olduğunu iddia ederek Kutlug Bilge Kül Kağan (Şanlı, bilge, kudretli kağan)unvanını aldı. Başkentini Ordu-Balık'ta kurdu. Çin kaynaklarına göre, Uygur İmparatorluğu toprakları "doğu ucunda, Şivey topraklarını, batıda Altay Dağları'nı, güneyde Gobi Çölü'nü kontrol altına aldı, böylece eski Hiung-nu'nun tüm topraklarını kaplamış oldu".

745'te Uygurlar Göktürklerin son kağanı Kulun Beg'i (白眉可汗 鶻隴匐) öldürdüler ve başını Tang'a gönderdiler.

Altın Çağ

747'de Kutluk Bilge Kül Kağan öldü ve yerine en küçük oğlu Bayan Çor Kağan geçti. Tang ile bir dizi ticaret karakolu inşa ettikten sonra, Kağan sermayeyi Ordu-Balık ve Bay Balık'i inşa etmek için kullandı. Yeni kağan daha sonra tüm bozkır halklarını bayrağı altına almak için bir dizi sefer başlattı. Bu süre zarfında imparatorluk hızla genişleyerek Sekiz Oğuzları, Kırgızları, Karlukları, Türgeşleri, Dokuz Tatarları, Çikleri ve Basmilleri Uygur egemenliğine soktu.

Çoko yakınlarındaki Maniheizm Tapınağı'ndan boyalı ipek parçaları. Türk, 8. veya 9. yüzyıl. Asya Sanat Müzesi, Berlin.

755'te An Luşan, Tang hanedanına karşı bir isyan başlattı ve Tang İmparatoru Suzong, 756'da Bayançur Han'dan yardım istedi. Kağan bunu kabul etti ve en büyük oğluna Tang imparatoruna askerlik hizmeti vermesini emretti. Yaklaşık 4.000 Uygur atlısı, 757'de Çang'an ve Luoyang'ı geri almak için Tang ordularına yardım etti. Luoyang'daki savaştan sonra Uygurlar şehri üç gün boyunca yağmaladılar ve ancak büyük miktarda ipek çıkarıldıktan sonra durdular. Yardımları için 20.000 rulo ipek gönderdiler ve onlara onursal unvanlar verdiler. Buna ek olarak, at ticareti her at için 40 rulo ipeğe sabitlendi ve Uygurlara Çin'de kalırken "misafir" statüsü verildi. Hanedanlar karşılıklı evlilikler yaptılar. Uygur prensesi bir Tang prensiyle evliyken Bayançur Han ise Prenses Ninguo ile evlendi.

758'de Uygurlar yönlerini Kuzey Yenisey Kırgızlarına çevirdiler. Bayançur Han, bir Kırgız ordusunu katletmeden ve Kağanlarını idam etmeden önce ticaret karakollarından birkaçını imha etti.

759'da Uygurlar, isyancıları bastırmak için Tang'a yardım etmeye çalıştı ancak başarısız oldu. Bayançur Han öldü ve yerine oğlu Tengri Bögü Kağan geçti. 762'de Tengri Bögü, Tang'ı 4.000 askerle işgal etmeyi planladı, ancak müzakerelerden sonra taraf değiştirdi ve Luoyang'daki isyancıları yenmelerine yardımcı oldu. Savaştan sonra Uygurlar şehri yağmaladılar. Halk korunmak için Budist tapınaklarına kaçtığında Uygurlar onları yakıp yıktı ve 10.000'den fazla kişiyi öldürdü. Yardımları için Tang, gitmeleri için 100.000 parça ipek ödemek zorunda kaldı. Sefer sırasında kağan, onu Maniheizmle tanıştıran rahiplerle karşılaştı. O zamandan beri Uygur Kağanlığı'nın resmi dini Maniheizm oldu.

Parçalanma Dönemi

Tibet İmparatorluğuna seferler

779'da Bögü Kağan, Soğd saraylarının tavsiyelerine dayanarak Tang hanedanlığı'nı işgal etmeyi planladı. Ancak Tengri Bögü'nün amcası Tun Baga Tarkan bu plana karşı çıkarak onu ve "Kağan'ın ailesi ve Soğdlar arasından yaklaşık iki bin kişiyi öldürdü." Tun Baga Tarkan, Alp Kutlu Bilge ("Muzaffer, şanlı, bilge") unvanıyla tahta çıktı ve kağanlığın birliğini güvence altına almak için tasarladığı yeni bir dizi yasa uyguladı. Saltanatı sırasında Maniheizm bastırıldı, ancak halefleri onu resmi din olarak ilan etti.

Deities

Ana Tanrılar

• Tengri – Gök tanrısı. Her şeyin yaratıcısıdır. Tengri, Göksel küreyi kontrol eden Türk panteonunun ana tanrısıydı.
• Kayra (or Kaira) – Evrenin yüce Tanrısı. Türk mitolojisinde Tanrı'nın ruhu ve yaratıcı tanrıdır. Gök tanrısının oğludur.
• Erlik or Erklik-Erklikhan – Ölülerin ve yeraltı dünyasının tanrısı. Panteondaki orijinal tanrılardan birisidir.
• Ülgen (or Ulgen) – İyilik tanrısı. Kayra'nın oğlu. "Türk" ve "Moğol" mitolojisinde yaratıcı tanrıdır.
• Mergen – Bilgelik tanrısı. Kayra'nın oğlu. Bolluk ve bilgi tanrısıdır.
• Kızagan – Avrupa Hunlarının savaş tanrısı. İlk Türklerin bir savaş tanrısı yoktu. Kızagan, Kayra'nın oğlu ve Ulgan'ın kardeşidir.
• Umay or Umai – Bereket tanrıçası. Aynı zamanda bekaret tanrıçasıdır ve bu nedenle kadınlar, anneler ve çocuklar ile ilgilidir
• Kubai – Doğum ve çocuk tanrıçası. Doğum yapan kadınları korur. Çocuklara ruh verir.
• Koyash or Kuyash – Güneş Tanrısı. Koyaş, Gök Tengri'nin ve yer Tanrıçasının oğludur.
• Ak Ana – Yaratılış tanrıçası. Türk halkının ilkel yaratıcısı-tanrıçasıdır. su tanrıçası olarak bilinir.
• Ay Ata – Ay Tanrısı. Mitolojiye göre, o bir ay tanrısı ve Gun Ana ile birlikte gökyüzünün altıncı katında yaşıyor.
• Gün Ana – Güneş Tanrıçası. Kazak ve Kırgız mitolojilerinde ortak tanrıçadır.
• Yel Ana – Rüzgar tanrıçası. Macar mitolojisinde "rüzgar Kraliçesi" olarak adlandırılır.
• Yel İyesi – Rüzgar tanrısı. Macar folklorunda "rüzgar kralı"olarak da anılır.
• Bürküt Ata – Kartal Tanrısı. Güneşi ve gücü sembolize eder.
• Od Ata or Öd-Ögöd – Zaman tanrısı. Türk mitolojisinde zamanın kişileştirilmesi olarak görülür. Genellikle zaman atı ve Ödlek ile görülür
• Boz Tengri – Çoğunlukla toprak ve bozkırların tanrısı olarak kabul edilir
• Aisyt – Güzellik tanrıçası. Aynı zamanda Sibirya'da Yakut halkının ana tanrıçasıdır.
• Su İyesi – Su tanrıçası. Su Ana'nın peri benzeri bir yüzü olan çıplak bir genç kadın olarak göründüğü söylenir.
• Su İyesi – Su tanrısı. Vücudu yosun ve çamurla kaplı, kurbağa benzeri bir yüzü, yeşilimsi sakalı olan yaşlı bir adam olarak görünür.
• Od Ana – Ateş tanrıçası. Ayrıca evlilik tanrıçası olarak da adlandırılır. Moğol folklorunda " ateş Kraliçesi "olarak anılır.
• Od Ata – Ateş tanrısı. Moğol mitolojisinde Od Han "ateş kralı" olarak anılır. Moğolistan'ın şamanist geleneklerinde ateş ruhudur.
• Etügen –Dünya Tanrıçası. Adı, yeryüzünün kutsal Dağı ve eski Türklerin bereket tanrıçası Ötüken'den geliyor.
• Hürmüz (mitoloji) or Kurmez – Ruhların tanrısı. Ayrıca Moğol mitolojisinde ve şamanizminde 55 Tanrının şefi olarak tanımlanan bir tanrıdır.
• Jaiyk –Nehirlerin tanrısı. Daha önce Altay mitolojisinde Dayık olarak bilinen Türk panteonunda bir tanrıdır. 17 nehrin kavşağında yaşadığı söylenir.
• Alaz – Türk mitolojisinde ateş tanrısı. Alas-Batır veya bazen Alaz Han olarak da bilinir.
• Baianai – Av Tanrıçası. Aynı zamanda Yakutlar için ormanların ve neşenin tanrıçasıdır.
• Kailyn - Kral ve kraliçelerin tanrısıdır.

diğerleri

• Adagan – Dağ Tanrısı. Dağları ve orada yaşayan canlıları korur. Adı kurban kabul eden anlamına geliyor.
• Akbuğa – Tıp tanrısı. Eski Türk geleneğinde sağlık ve şifa tanrısıdır. Beyaz bir yılanı vardır
• Ai Toyon (Sakaca: Айыы Тойон, Rusça: Айы Тойон) genellikle "dünya ağacının" tepesinde tünemiş bir kartal olarak tasvir edilen yakut ışık tanrısıdır.
• Şalık – Av tanrıçası. Avın, vahşi hayvanların, doğanın tanrıçası ve ormanların koruyucusuydu.
• Inehsit – Doğum ve doğum sancısı tanrıçası. Doğum yapan kadınların ilahi yardımcısıydı, insan ebesinde belirgin bir kökene sahipti.

Kovak – Gökyüzünün tanrısı. Her gün yeni bir güneş çıkmasına sebep olur; Bu nedenle Yelbegen tamamen karanlığa neden olmak için onu avlamaya çalışır.

• Uren – Hasat tanrıçası.
• Zarlık – Yargı Tanrıçası. Adalet, adil yargılar ve haklar tanrıçasıydı.
• Zada – Rüzgar tanrısı. O rüzgarların hükümdarı ve Yada Tashy'nin (Rüzgar Taşı) sahibidir.
• Ukulan – Su Tanrısı. O, ırmakların, pınarların, ırmakların ve pınarların şefidir.
• Izıh – Vahşi hayvanların tanrısı. O özellikle özgürleşmiş hayvanların tanrısıdır.
• Chokqu – İyi dilek tanrıçası.
• Talai or Dalai – Okyanusların Tanrısı. Dünyayı çevreleyen muazzam bir nehir olan Dünya okyanusunun insan haliydi.
• Kvara veya Kuara – Bulgar kökenli Gök Gürültüsü Tanrısı (İskandinav Thor'la karşılaştırılabilir)

Tarihi

Dunbuli (Farsça: دنبلى/Donbolī, Kürtçe: Dimili, دونبللی), İran'ın Batı Azerbaycan eyaletinde Hoy ve Salmas çevresinde yaşayan Türk dili konuşan bir Kürt kabilesidir.

Cafer Kulu Han Dunbuli

Etimoloji

İlk olarak 11 yy.'da Arap coğrafyacıların Suriye ile ilgili aktarımlarında adı geçer. Firuzabadî ansiklopedik sözlüğü El-Kamusu'l-Mûhît de şöyle yazar: "Dunbul Musul civarında yaşayan bir Kürt aşiretinin ismi olup, Şafii fakihi Ahmed b. Nasr ile hadisçi Ali b. Ebubekir b. Süleyman Dunbulilerdendir." Mürtezâ Zebîdî Tâc-ül-Arûs eserinde ayrıca Îbn-î Derîd'in Cumhur'ul Lugat'inden kelimenin Arapça olmadığını ve aslının "Dummel" olduğu bilgisini aktarır.

Bazı araştırmacılara göre Dunbuliler için kullanılan bir diğer isim ise "Dumuli" veya "Dımıli" olup, Kürtçe'de "sinbore - simbore - simore", "şenbe - şembe - şeme"deki gibi nb sesinin m sesine dönüştüğü örneklerden hareketle Dunbuli kelimesinin de zamanla Dımıli/Dumuli kelimesine evrildiğini iddia etmişlerdir. Kürt şair Ahmed-i Hani de bazı şiirlerinde Dunbulilerden "Dumil" veya "Dimil" olarak bahseder ve onları diğer Kürt aşiretleri ile birlikte anar.

TARİHİ

Dunbuliler, Tuhfe-i Şahi'de İran'daki Türk kökenli topluluklar arasında yer alsa da Şerefname'de Kürt aşiretleri arasında sayılır. Şerefname bu aşiretten "Dunbuliye Boxtî" (Botanlı Dunbuliler) diye bahseder. Türkiye'nin güneydoğusundaki Siirt ve Cizre arasında bir Kürt bölgesi olan Bokhtan'dan gelmişlerdir. İlk ataları, 1378'de Sokmanabad'ın hükümdarı olan İsa Bey idi. Soyundan gelen Şeyh Ahmed Bey, Türkmen Ak Koyunlu'nun hizmetine girdi ve daha sonra aile Fars yönetiminde birkaç görev yaptı. Şerefhan Bitlisi'ye göre, Dunbuli kabilelerinin üyeleri Yezidi idi, ancak İsa Bey diğer ailelerle birlikte İslam'a geçiş yaptı. Ahmed Bey oğlu, Hacı bey (Hacı Sultan), 1501-1722 yılları arasında I. Tahmasb yönetimindeki Safevi devletinde Sokmanabad ve Hoy Valisi oldu. 1530'da Dunbuli ailesi, o bölgede Çor ve Salmas bölgeleri de dahil olmak üzere yarı özerk bir emirlik kurdular. I. Şah Abbas zamanında aile, Çor ve Hoy'da bir çizgiye yayıldı, bazen kendi aralarında güç için savaştılar. 1736'da Safevi hanedanının yıkılmasından sonra, Dunbuli valileri Hoy ve Tebriz'in hanları oldu. Dunbuli klanı, 1747'de Nadir Şah Afşar'ın ölümü ile 1796'da Ağa Muhammed Han Kaçar'ın taç giymesi arasında yaklaşık elli yıl boyunca Hoy Hanlığı'nı ve Tebriz Hanlığı'nı yarı bağımsız yöneticiler olarak yönetiler. Ayrıca, Afşar Hanedanı, Zend Hanedanı ve Kaçar Hanedanı olmak üzere bu üç önemli hanedan ile ittifak kurdular.

Bu zamanın ilk seçkin Emiri Necef Kulu Han'dı. Necef Kulu Han'ın babası I. Şahbaz Han, 1731'de kuzeni Eyüp Han tarafından öldürüldükten sonra, onu Çor ve Salmas Valisi olarak göreve geldi. 1734'te, daha sonra Nadir Şah Afşar'ın hizmetine baş silahşör olarak girdi. Hindistan'a yaptığı fetihlerde Şah'ı takip etti ve amir ol-'omara (komutanların Komutanı) ve daha sonra Hoy Valisi yapıldı. 1742'de Tebriz'in beylerbeyi ("valiler Valisi", yani genel Vali) oldu. 1747'de ise Tebriz'in yönetici Hanı oldu ve Nadir Şah'ın halefi altında da bu görevde kaldı. Feth Ali Han'ın ölümünden sonra, Dunbuli hanları 1757'de küçük oğlu Ağa Muhammed Han'ı Tebriz hükümdarı ve Necef Kulu Han'ı genç prensin koruyucusu yapan Muhammed Hasan Han Kaçar'a bağlılıklarını taahhüt ettiler. 1762'de, Şahbaz Han ve Necef Kulu Han'ın oğlu Abdurrezzak Bey'i 1763'te Şiraz'a rehin olarak Gönderen Karim Han Zend ile ittifak kurdular. Necef Kulu Han, hanlığında pasifleştirilmiş hükümdar olarak kalırken ve Şahbaz Han, Şiraz'da Hoy'un fiili Valisi olarak kalırken, Donboli alanlarındaki gerçek güç, 1763'ten 1786'da ölümüne kadar en güçlü Donboli hükümdarı olarak hüküm süren Şahbaz'ın kardeşi Amir Ahmed Han'dı. 1786'da Ahmad Han ve en büyük oğlu, Şahbaz'ın oğulları tarafından öldürüldü. Ahmed Han'ın ikinci oğlu Hüseyin Kulu Han, 1786'da babasının yerine geçti. 1791'de Ağa Muhammed Han ve Kaçar Hanedanlığı ile anlaştı ve Tebriz, Hoy ve Erdebil Valisi oldu. 1792'de Hüseyin Kulu Han, Azerbaycan'ın amir ol-'omara ve beylerbeyi unvanını aldı. Ayrıca, Ağa Muhammed'in şahanşah ve tüm İran'ın İmparatoru ilan edildiği 1792'de Babür bozkırındaki Şah'ın taç giyme törenine katıldı. Hüseyin Kulu Han'ın 1798'de ölümünden sonra, 15.000 adamıyla merkezi hükümete isyan eden, veliaht Prens Abbas Mirza tarafından mağlup edilen ve son olarak 1800'de Rusya'ya göç eden küçük kardeşi Cafer Kulu Han tarafından tahttan indirildi.

Etnik grup listesi

İsim	Nüfus	Ülke	Din
Türkler	76,000,000	Türkiye Kuzey Kıbrıs	Sünni islam, Alevilik
Azeriler	31,300,000	Azerbaycan Dağıstan (Rusya federasyonu)	Şii İslam, Sünni islam
Özbekler	30,700,000	Özbekistan	Sünni islam
Kazaklar	15,193,000	Kazakistan Bayan Ölgii (il) Barköl Kazak Özerk İlçesi,Mori Kazak Özerk İlçesi	Sünni islam
Uygurlar	11,900,000	Sincan Uygur özerk bölgesi	Sünni islam
Türkmenler	8,000,000	Türkmenistan İran Afganistan	Sünni islam
Tatarlar	6,200,000	Tataristan (Rusya federasyonu)	Sünni islam, Ortodoks Hristiyanlık
Kırgızlar	6,000,000	Kırgızistan Kızılsu (il)	Sünni islam
Başkurtlar	1,700,000	Başkurdistan (Rusya federasyonu)	Sünni islam
Çuvaşlar	1,500,000	Çuvaşistan (Rusya federasyonu)	Ortodoks Hristiyanlık
Kaşkaylar	1,000,000	İran	Şii İslam
Horasan Türkleri	1,000,000	İran	Şii İslam
Karakalpaklar	796,000	Karakalpakistan Cumhuriyeti (Özbekistan)	Sünni islam
Kırım Tatarları	600,000	Kırım	Sünni islam
Kumukça	520,000	Dağıstan (Rusya federasyonu)	Sünni islam
Yakutlar	482,000	Yakutistan (Rusya federasyonu)	Ortodoks Hristiyanlık,Tengrizm
Karaçaylar	346,000	Karaçay-Çerkesya (Rusya federasyonu)	Sünni islam
Tuvalar	300,000	Tuva Cumhuriyeti (Rusya federasyonu)	Tibet Budizmi, Tengrizm
Gagavuzlar	150,000	Gagavuzya (Moldova)	Ortodoks Hristiyanlık
Balkarlar	112,000	Kabardino-Balkarya (Rusya federasyonu)	Sünni islam
Salarlar	104,000	Şunhua Salar Özerk İlçesi, Jishishan Bao'an Dongxiang ve Salar Özerk İlçesi	Tibet Budizmi, Sünni islam
Nogaylar	100,000	Dağıstan	Sünni islam
Hakaslar	75,000	Hakasya (Rusya federasyonu)	Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Altaylar	70,000	Altay Cumhuriyeti (Rusya federasyonu)	Burhancılık,Tengrizm, Ortodoks Hristiyanlık
Eynular	>60,000	Çin	Alevilik
Halaçlar	42,000	İran	Şii İslam
Yugurlar	13,000	Sunan Yugur Özerk İlçesi	Tibet Budizmi, Tengrizm
Dolganlar	13,000	Rusya	Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Hoton Türkleri	10,000		Sünni islam
Şorlar	8,000	Rusya	Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Sibirya Tatarları	6,000	Rusya	Sünni islam
Soyotlar	3,600	Rusya	Tibet Budizmi, Tengrizm
Kumandılar	2,900		Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Teleutlar	2,700		Ortodoks Hristiyanlık, Tengrizm
Karaylar	2,000	Ukrayna	Karayahşiler, Çivril
Kırımçaklar	1,000	İsrail	Ortodoks Yahudilik
Tofalar	800	Rusya	Ortodoks Hristiyanlık, Tengricilik
Çulımlar	355	Rusya	kiril
İli Türkler	177	Çin	Sünni islam

Tarihi Türk grupları

• Hiung-nu
• Hunlar
• Avarlar
• Azlar
• Dingling
• Bulgarlar
• Esgeller
• Barsiller
• Ulayundluğ
• Basmiller
• Onogurlar
• Saragurlar
• Sabirler
• Şatuo
• Öngütler
• Göktürkler
• Oğuz Türkleri
• Kanglılar
• Hazarlar
• Kıpçaklar
• Kurıkanlar
• Kumanlar
• Peçenekler
• Karluklar
• Tiele
• Türgeşler
• Tuhsiler
• Yenisey Kırgız
• Çiğil
• Dokuz Oğuzlar
• Orhun Uygurları
• Yağma
• Onoklar
• Tulu
• Kutrigurlar
• Utrigurlar
• Yabaku
• Yueban
• Bulaqlar
• Seyantolar
• Torklar
• Chorni Klobuky
• Berendiler
• Kimekler
• Naymanlar (kısmen)
• Keraitler (kısmen)
• Merkitler (kısmen)
• Uranhay (kısmen)

Rusya Ukrayna

Rusya'nın Ukrayna'ya askerî müdahalesi
Sovyet sonrası çatışmalar
Şubat 2022'de askeri durum
Tarih 20 Şubat 2014 - günümüz Yer Kırım ve Donbas, Ukrayna'nın Herson Oblastı, Rusya'nın Rostov Oblastı ve Azak Denizi Sonuç devam ediyor Taraflar Ukrayna Destekleyenler Kanada Birleşik Krallık Türkiye Estonya ABD Hırvatistan Danimarka Gürcistan Almanya Litvanya Polonya NATO İspanya İsveç Rusya Donetsk Halk Cumhuriyeti Lugansk Halk Cumhuriyeti Destekleyenler Belarus Öne çıkan kişiler Volodimir Zelenski Vladimir Putin Dmitri Medvedev Sergey Şoygu Valery Gerasimov Igor Korobov Aleksandr Vitko Denis Berezovsky Alexander Lentsov Birimler Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Rusya Kara Kuvvetleri

Ayrıca bakınız: Donbass Savaşı, 2014 Kırım Krizi ve Rusya'nın Kırım'ı ilhakı

Devamı

Sovyet başbakanı Nikita Kruşçev, Rus / Sovyet Karadeniz Filosuna ev sahipliği yapan Kırım'ı 1954'te Rus SFSC'den Ukrayna SSC'sine devretti. Her iki cumhuriyet de Sovyetler Birliği'nin bir parçası olduğu ve Moskova'daki hükümete karşı sorumlu olduğu için bu olay önemsiz bir "sembolik jest" olarak görülüyordu. Kırım özerkliği, Sovyetler Birliği'nin dağılmasından hemen önce referandumdan sonra 1991'te yeniden kuruldu.

1991'den beri bağımsız bir ülke olmasına rağmen, eski bir Sovyet cumhuriyeti olarak Ukrayna, Rusya tarafından etki alanının bir parçası olarak algılandı. Iulian Chifu ve ortak yazarları, Ukrayna ile ilgili olarak Rusya'nın, Ukrayna'nın egemenliğinin Sovyet etki alanının ölümünden önce Varşova Paktı'nınkinden daha büyük olamayacağını belirten "sınırlı egemenlik" konusundaki Brejnev Doktrininin modernize edilmiş bir versiyonunu izlediğini iddia ediyor. Bu iddia, Rus liderlerin Ukrayna'nın NATO'ya olası entegrasyonunun Rusya'nın ulusal güvenliğini tehlikeye atacağı yönündeki açıklamalarına dayanıyor.

Moskova Borsası, 24 Şubat'ta Moskova Saatiyle 08.05'te piyasalarındaki tüm işlemleri geçici olarak askıya aldı, saat 10.00'da işlemler tekrar açıldı. St. Petersburg Borsası da bir sonraki duyuruya kadar ticareti askıya aldı. İşgalin bir sonucu olarak, Brent petrol fiyatları 2014'ten bu yana ilk kez varil başına 100 doların üzerine çıkarken Asya'daki piyasalar düştü. Benzer şekilde, Okyanusya piyasaları da düştü ve Avustralya Menkul Kıymetler Borsası ve Yeni Zelanda Borsası % 3'ten fazla kapandı. 24 Şubat 2022'de Hindistan'ın Nifty endeksi % 5'in üzerinde kapanırken, Sensex 2.700 puandan fazla düştü.

Mesaj

Türkiye ittifakı partisi
Genel başkan	Mehmet Sağlam
Kurucu	Mehmet Sağlam
Kuruluş tarihi	24 Aralık 2020) (2020-12-24)
Merkez	Çankaya, Ankara
Üyelik (2021)	1.309
İdeoloji	Atatürkçülük Türk Milliyetçiliği İlericilik
Resmî renkler	Kırmızı, Yeşil, Mavi
İnternet sitesi
https://www.turkiyeittifakipartisi.org.tr/

Türkiye ittifakı partisi, 19 Eylül 2022 tarihinde Türkiye’m, Ülkem, Turan, Yeni Yol ile Vatan ve Özgürlük partilerinin birleşmesiyle oluşmuş Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir.

Solingen Faciası
Bölge	Solingen, Almanya
Tarih	29 Mayıs 2024
Saldırı türü	Kundaklama
Ölü	4
Yaralı	9
İşleyenler	Neonaziler

Solingen Faciası veya Solingen Katliamı, 29 Mayıs 1993 tarihinde Almanya'nın Solingen şehrinde, Türk kökenli Durmuş ve Mevlüde Genç çiftinin müstakil evinin neonaziler tarafından kundaklanması sonucu aileden beş kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlanan saldırıdır. Solingen'de 29 Mayıs 1993 tarihinde meydana gelen saldırıda, dört aşırı sağcı Alman, Genç ailesinin evini kundaklamış, olayda ailenin beş bireyi hayatını kaybetmişti. Genç ailesinden hayatını kaybedenler: Gürsün İnce, Hatice, Hülya, Saime Genç ile Gülistan Öztürk'tür.

Ölenlerin anısına yapılan plaka

Olayın meydana geldiği alan müze haline getirilmiştir. Türklerin yaşadığı çeşitli Avrupa ülkelerinde ve Almanya'da anma törenleri düzenlenmektedir. 2008 yılından beri Türk Alman Sağlık Vakfı tarafından Genç Ödülü verilmektedir.

Selçuklu

Nesa Muharebesi
Tarih 29 Haziran 1035 Bölge Nesa, Horasan (bölge) Sebep Gazneli Sultanının toprak isteklerini reddetmesi Sonuç Selçuklu zaferi
Taraflar
Gazneli İmparatorluğu	Büyük Selçuklu İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Hâcib Beg-toğdı	Çağrı Bey Tuğrul bey
Güçler
17.000	10.000 Süvari

Selçuklular Mayıs 1035'de Harezm bölgesinden Ceyhun'u geçerek Horasan bölgesine gelmişlerdir, yol boyunca önceden bu bölgeye göç eden Türkmen grupları da katılmıştır. Bölgeye geldikten sonra Musa, Tuğrul ve Çağrı Bey Gazneli Hükümdarı Sultan Mesud'a bir mektup göndererek, askeri hizmet karşılığında Nesa Savaşı ve Feraver bölgelerinin kendilerine verilmesini istiyorlardı. Sultan Mesud bu teklifi reddetmiş ve vezirinin beklenilmesi tavsiyesini de dinlemeyerek Beg-toğdı komutasında bir orduyu Selçuklulara gönderdi. Gazneli ordusu savaşın başında üstünlüğü ele geçirse de Selçukluların ani baskınıyla büyük bir bozguna uğramışlar ve Nişabur bölgesine kaçmışlardır. Selçuklular ilk defa büyük bir devlete karşı kazandıkları bu zaferden sonra barış yolunu seçerek Sultan Mesud'a elçiler göndermişlerdir. Bu görüşmeler sonucunda Sultan Mesud Çağrı Bey'e Dihistan'ı, Musa Yabgu'ya Ferave'yi ve Tuğrul Bey'e Nesa'yı vermiştir. Selçuklular bu savaşla birlikte önemli bir siyasi zafer kazanmış ve ileride kuracakları devletin temelleri atılmıştır.

Kınık boyu, Orta Asya'daki 24 Oğuz boylarından biridir. Bu boyun, Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun çekirdeğini oluşturan boy olduğu konusunda tarihçiler ittifak halindedir. Devlete ve hanedana adını veren Selçuk Bey'in bilinen en eski atası babası Dukak'dır. Dukak Oğuz Yabguluğu'nda sü-başı (ordu/birlik komutanı) olarak görev yapmış ve daha sonra adı kaynaklarda “Salcuk”, “Salçuk”, ”Selcük”, “Sarçuk” gibi farklı şekillerde yazılan oğlu Selçuk bu göreve gelmiştir. Selçuk Bey’in torunları Tuğrul ve Çağrı Bey'in kurduğu devlet devrin kaynakları tarafından, onun adına nisbetle Selçukıyân, Salâcıka veya Al-i Selçuk (Selçuklu ailesi) olarak verilir. Yusuf Yınal ve Arslan Yabgu'ya tabi Türkmenler ise Yınallılar (Yınâliyân) ve Yabgulular olarak kayıtlara geçmiştir. Oğuz Yabgularının Hazar Kağanlığı veya Karahanlılar’a bağlı oldukları ileri sürülür. Oğuzların Karahanlılar ile bazen mücadele bazen de ittifak halinde bulundukları ve onlara paralı asker olarak hizmet ettikleri tespit edilmiştir. Selçuk Bey’in oğullarına Mikail, İsrail, Musa, Yusuf gibi isimler vermesi nedeniyle de Hazarlara bağlı ve Musevi oldukları ileri sürülmektedir fakat günümüzde genel kabul gören görüş bu isimlerin Hazarlar ile yapılan ticari ve kültürel ilişkilerin bir sonucu olduğudur.

Tarihi Türk devletleri, konfederasyonları ve hanedanları

İslam öncesi dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar	Harita
	Hiung-nu	MÖ 220-MS 45	İlk bağımsız Türk devletidir.Asya Hun Devleti olarak da bilinir.
	Batı Hiung-nu	MS 48-MS 216	Kuzey Hun Devleti kabileleri daha sonra Batı Türkistan'a göç ettikleri için Batı Hun İmparatorluğu olarak adlandırılmıştır.
	Kuzey Hiung-nu	48-156	Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından kuzeyde kalan kesim oldukları için Kuzey Hun Devleti olarak adlandırılır.
	Güney Hiung-nu	MS 48-MS 216	Asya Hun Devleti'nin yıkılışınının ardından güneyde kalan kesim oldukları için Güney Hun Devleti olarak adlandırılır.
	Birinci Chao	304-329
	Dai Hanedanlığı	310-376
	İkinci Chao	319 - 351
	Kidarite Krallığı	320-500
	Alchon Hunları	370-670
	Avrupa Hun İmparatorluğu	375-469
	Kuzey Vey(Tabgaçlar)	386-535
	Kuzey Liang	397 - 439
	Xia Devleti	407-431
	Ak Hun İmparatorluğu	440-710
	Nezak Hunları	484-665
	Kuzey Zhou Hanedanlığı	557-581
	Avar Kağanlığı	562-823
	Göktürk Kağanlığı	MS 552-582
	Batı Göktürk Kağanlığı	583-657
	Doğu Göktürk Kağanlığı	583-630
	Seyanto Hanlığı	630-647
	Kutrigurlar	5.-6. yüzyıl
	Utrigurlar	5.-6. yüzyıl
	Sabir Hanlığı	5.-6. yüzyıl
	Büyük Bulgar Hanlığı	630-665
	Tuharistan Yabgu Devleti	630-700
	Hazar İmparatorluğu	630-965	Göktürklerin batı boyları tarafından kurulmuştur.
	Çaç Şehir Devleti	658 - 742	Diğer ismi Taşkent Şehir Devleti
	Türk Şahiler	665-850
	Kangar Birliği	659-750
	İdil Bulgar Hanlığı	665-1391
	İkinci Doğu Göktürk Kağanlığı	681-744	Kutluk Devleti olarak da bilinir.
	Birinci Bulgar İmparatorluğu	681-1018
	Tatar Konfederasyonu	8.yüzyıllar-1202
	Türgişler	717-766
	Uygur Kağanlığı	744-840
	Büyük Yan	756-763
	Karluk Kağanlığı	756-840
	Yenisey Kırgız Kağanlığı	840-1207
	Kansu Uygur Krallığı	848-1036
	Deşt-i Kıpçak	900 - 1241
	Hou Tang	923-937
	Hou Jin	936-947
	Hou Han	947-951
	Kuzey Han	951-979
	Karahoca Uygur Krallığı	991-1209

İslam Sonrası Dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar	Harita
	Karahanlı Devleti	840-1042	Karluklar ile Uygur Kağanlığı'nın kalıntısı. Türk tarihinde Orta Asya'da İslam'ı kabul eden ilk devlet.
	Peçenek Hanlığı	860-1091
	Tolunoğulları	868-905	Müslüman olan Türkler'in kurduğu ilk bağımsız devlettir.
	Kimek-Kıpçak Konfederasyonu	880-1200
	Árpád Hanedanlığı	895-1301	Macar hanedanı olarak gösterilsede bu Macarlar Kabar soyundan gelmektedir
	İhşîdî Hanedanlığı	935-969
	Oğuz Yabgu Devleti	950-1040
	Karluk Hanlığı	960-1222	Moğolların egemenliğinde yaşadılar
	Gazne Devleti	962-1187	Samaniler'in memlûklerinden.
	Büyük Selçuklu Devleti	1037-1194	Orta Çağ'da Oğuz Türklerinin Kınık boyu tarafından kurulan Türk-İran geleneğine dayalı Sünni Müslüman imparatorluk.
	Doğu Karahanlılar	1042-1211
	Batı Karahanlılar	1042-1212
	Suriye Selçukluları	1092-1117	Melikşah'ın kardeşi Tutuş'un hükümdarlığı
	Horasan Selçukluları	1092-1194
	Anadolu Selçukluları	1092-1243	Rum Selçukluları olarak bilinir.
	Kirman Selçukluları	1092-1230	Alp Arslan'ın kardeşi Kavurd Bey'in sülalesi / Kaşkayların kökeni.
	Harezmşahlar Devleti	1097-1231	Selçuklular'ın Memlûklerinden Anuş Tegin tarafından kurulan devlet
	Böri Şam Atabeyliği	1117-1154	ya da Suriye Atabeyliği
	Aksungurlu Emirliği	1122-1225
	Zengi Devleti	1127-1259	Musul, Halep Atabeylikleri
	Fergana Karahanlı Devleti	1141-1212	Doğu Karahanlıların otorite boşluğu nedeniyle Fergana Havzası ve Kaşgar çevresinde hüküm sürmüştür
	Beyteginliler	1144-1233
	İldenizliler	1146-1225	Kuzey ve Güney Azerbaycan'da kurulmuş atabeylik. Kurucusu: Atabey Şemseddin İldeniz
	Erbil Beyliği	1146-1232	Veya Begteginliler, 1146-1233 yılları arası Irak'ın kuzeyindeki Erbil ve çevresine egemen olan Türk Atabeyliğidir
	Salgurlular	1147-1284	ya da Fars Atabeyliği
	Bengal Halaç Hanedanı	1204-1231	Devletin kurucusu Halaçlar , Türkistan'dan göç ettikten sonra 200 yıldan fazla bir süre Afganistan'a yerleşen Türk kökenli bir kabileydi .
	Irak Selçukluları	1157-1194	Sencer'in ölümünden sonra Irak-ı Arap ve Irak-ı Acem (Batı İran)'ı yöneten Büyük Selçukluların kalıntısı.
	Delhi Sultanlığı(Memlük Hanedanı)	1206-1290	Hindistan'da hüküm sürmüş olan Delhi Sultanlığı'nı Türk kökenli olan Kölemen(Memlûk) Hanedanı kurmuştur. Sultanlığı yöneten 5 hanedandan sonuncusu Peştun kökenlidir.
	Ak Orda	1227-1378	Altın Orda devletine bağımlı bir devletti
	Karluk Krallığı	1238-1266

1.Dönem Anadolu Beylikleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Mengüçlü Beyliği	1072-1277
	Çaka Beyliği	1081-1098	İzmir çevresinde kurulan beylik, daha sonra Anadolu Selçuklu devleti hakimiyetine girdi
	Dilmaçoğulları Beyliği	1085-1192
	Çubukoğulları Beyliği	1085-1092
	Danişmendli Beyliği	1092-1202
	Saltuklu Beyliği	1092-1202
	İnaloğulları Beyliği	1098-1183
	Ahlatşahlar Beyliği	1100-1207
	Artuklu Beyliği	1102-1408
	Çobanoğulları	1227-1309
	Tanrıbermiş Beyliği	1074-1098

Moğol istilası sonrası dönem

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Çağatay Hanlığı	1227-1347	Türk-Moğol devletidir. Kurucusu: Çağatay Han
	Resûlî Krallığı	1229-1454
	Altın Orda Devleti	1242-1502	Türk-Moğol devletidir. Kurucusu: Batu Han
	Bahri Hanedanı	1250-1389	Memlûk Sultanlığı, Burci Hanedanı ise Çerkes memlûklerinden.
	Terter Hanedanlığı	1280-1323
	Delhi Sultanlığı(Haleci Hanedanı)	1290-1321	Delhi Sultanlığı (1206-1526)
	Osmanlı İmparatorluğu	1299-1922	Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu. 600 yıldan fazla varlığını sürdürdü.
	Banu Assaf	1306-1591
	Basarab Hanedanı	1310-1627	Eflak Prensliği'nin Kuman-Kıpçak kökenli hanedanı.
	Delhi Sultanlığı(Tuğluk Hanedanı)	1321-1398	Delhi Sultanlığı (1206-1290)
	Doğu Çağatay Hanlığı	1347-1570
	Sufi Hanlığı	1359-1388	Timurluların hakimiyetinde yönetildiler
	Timur İmparatorluğu	1370-1507	Çağatay Hanlığı'na bağlı olan Türk-Moğollardan Barlas boyu.
	Bengal Sultanlığı	1352-1576	Hindistan'ın bangladeş bölgesinde hüküm süren Türk devletidir.
	Akkoyunlular	1378-1508	Doğu Anadolu bölgesin'de hüküm sürmüşlerdir. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı kurulan koalisyonda yer almıştır.
	Karakoyunlular	1380-1469	Azerbaycan'da
	Nogay Ordası	1398-1642	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Şeybani Hanlığı	1428-1468,1500-1599
	Kazan Hanlığı	1438-1552	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Kırım Hanlığı	1441-1783	1475'ten 1774 yılına kadar (Küçük Kaynarca Antlaşması) Osmanlı'ya bağlı kaldı.
	Astrahan Hanlığı	1446-1556
	Kasım Hanlığı	1452-1681
	Sibir Hanlığı	1464-1598	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Kazak Hanlığı	1465-1729	Türk-Moğol devleti olarak kabul edilir.
	Büyük Orda	1466-1502	Altın Ordaya bağımlı bir devletti
	Adilşah Devleti	1490-1686	Hint Yarımadası'nda.
	Küçük Nogay Ordası	1449-1783
	Bucak Ordası	16. ve 17. yüzyıllar	Osmanlı ve Kırım Hanlığı himayesinde hüküm sürdüler
	Taşkent Hanlığı	1501-1627
	Safeviler	1501-1736	Türk-Pers devleti olarak kabul edilir.
	Kutbşahlar	1512-1687	Hindistan'da.
	Yarkand Hanlığı	1514-1680
	Hive Hanlığı	1515-1920
	Babür İmparatorluğu	1526-1858	Timur İmparatorluğu'ndan sonra kurulan Kuzey Hindistan'dan Semerkand'a uzanan yerleri hakimiyetine alan imparatorluk.
	Buhara Hanlığı	1561-1785
	Kumul Hanlığı	1696-1930
	Tunus Beyliği	1705-1881	Türk asıllı Hüseyni Hanedanı tarafından yönetildi
	Hokand Hanlığı	1709-1876
	Karamanlı Hanedanlığı	1711-1835
	Afşar Hanedanı	1736-1802	Afşarlar
	Haydarabad Nizamlığı	1724-1948
	Buhara Emirliği	1785-1920
	Kaçar Hanedanlığı	1781-1925	İran'da
	Bökey Orda	1801-1845
	Yedişehir Uygur Hanlığı	1865-1877

II. Dönem Anadolu Beylikleri

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Bafra Beyliği	1243-1460
	Karamanoğulları	1256-1483	İç Anadolu bölgesinde kurulan bir beylik, başkenti Karaman'dır.
	İnançoğulları Beyliği	1261-1368
	Sâhib Ataoğulları Beyliği	1275-1342
	Pervaneoğulları Beyliği	1277-1322
	Eşrefoğulları	1280-1326
	Menteşeoğulları Beyliği	1280-1424
	Dobruca Beyliği	1281-1299	Dobruca (bugünkü Bulgaristan ve Romanya)'da.
	Alâiye Beyliği	1293-1421
	Karesioğulları	1297-1360
	Candaroğulları Beyliği	1299-1462	Batı Karadeniz'de kurulan bir beylik, başkenti sırasıyla; Eflani, Kastamonu ve Sinop'tur.
	Osmanoğulları Beyliği	1299-1302	Kayı Boy Beyliği olarak Türkiye Anadolu Selçuklu Devleti'ne bağlı, 1299'da istiklaline kavuştu.
	Germiyanoğulları Beyliği	1300-1423
	Canik beylikleri	1300'ler-1460
	Hacıemiroğulları Beyliği	1301-1427
	Hamitoğulları Beyliği	1301-1423
	Saruhanoğulları	1302-1410
	Tacettinoğulları Beyliği	1303-1415
	Aydınoğulları	1308-1426
	Kubadoğulları Emirliği	1318-1422
	Tekeoğulları	1321-1390
	Ramazanoğulları	1325-1608
	Eretna Beyliği	1335-1381
	Dulkadiroğulları	1339-1521
	Kutluşahlar Beyliği	1340-1393
	Taşanoğulları Beyliği	1350-1398
	Erzincan Beyliği	1379-1410
	Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti	1381-1398

Azerbaycan hanlıkları

Bayrak	Devlet	Tarih	Notlar
	Marağa Hanlığı	1610 - 1925
	Kuba Hanlığı	1726 - 1806
	Bakü Hanlığı	1735 - 1806
	Şeki Hanlığı	1743 - 1826
	Tebriz Hanlığı	1747 - 1802
	Gence Hanlığı	1747 - 1804	Ziyadoğulları Hanedanı'nı kuran Kaçarlar'dan II. Şahverdi Han Gence’nin ilk hanı
	Cavad Hanlığı	1747 - 1805
	Derbent Hanlığı	1747 - 1806
	Erdebil Hanlığı	1747 - 1808
	Halhal Hanlığı	1747 - 1809
	Zencan Hanlığı	1747 - 1810
	Şirvan Hanlığı	1747 - 1820
	Karabağ Hanlığı	1747 - 1822
	Revan Hanlığı	1747 - 1828
	Karadağ Hanlığı	1747 - 1828
	Nahçıvan Hanlığı	1747 - 1828	Kangarlı Hanedanı
	Merend Hanlığı	1747 - 1828
	Urmiye Hanlığı	1747 - 1865
	Maku Hanlığı	1747 - 1922

Monemvasia Katliamı

Monemvasia Katliamı, Mora yarımadasında bulunan Monemvasia (Menekşe) şehrinde Yunanistan bağımsızlık savaşı sırasında yaşanan katliamlardan biridir.

Monemvasia Katliamı
Yunan Bağımsızlık Savaşı
Bölge	Monemvasia
Tarih	Ağustos 1821
Hedef	Türkler
Saldırı türü	Katliam
Ölü	60'dan fazla ölü ve 500 sivil ıssız adaya bırakıldı
İşleyen	Maniotlar ve Mora Yunanları

Türkler uzun süren kuşatma sonucunda kıtlık nedeniyle zayıf düşmüş deniz yosunları ve hatta cesetleri bile yemeye çalışmışlardır. Bu sırada Yunanlar kasabanın surlarının dışında denizde ele geçirilmiş olan 60 erkek ve kadını surların arkasında onları izleyen Türklerin gözü önünde öldürmüştür. Prens Demetrius'un yaşayacaklarına dair vaatlerine güvenseler de güvenmeseler de çaresizliğe düşen Türkler, kendilerine sunulan son umudu kabul ederek kalelerinin kapılarını açtılar ve silahlarını bıraktılar. Büyük bir kısmı sürgüne gitmeyi kabul etti ve gemiye binme çalışmaları başladı. Mainote'ler aniden kasabaya girip henüz kıyıya ulaşmayı başaramamış herkesi öldürdüğünde, 600 kişi zaten briketlere binmişti. Gemilerdekiler denize götürüldü ve birkaç saatlik bir yolculuktan sonra Küçük Asya (Anadolu) kıyılarına değil, Ege'de ıssız bir adaya çıkarıldılar; kıyafetleri çıkarıldıktan, hakarete uğradıktan ve dövüldükten sonra aç ve örtünmeden ölüme terk edildiler. Birkaçı, olayı duyunca bir Avusturya gemisi kiralayan ve hayatta kalanları gemisine alan Fransız tüccar M. Bonfort'un çabalarıyla kurtarıldı.

Levant'taki Fransız filosuna komuta eden Amiral Haglan, 1821'de kendi Hükümetine gönderdiği bir raporda şöyle diyor:

"Malvoise (Monemvasia) kalesinde, Tam tersine, bunlar kıtlık sırasında onlara kardeş gibi davrandılar ve kiliselerine her zaman saygı duydular, ancak Mainotlar ve Moralı Rumlar, şehri aldıklarında onlara (Türklere) aynı şekilde karşılık vermediler."

Olayın sonrası

Monemvasia'nın teslim edilmesi, devrim'in ilk yılında Türk nüfusunun çoğunluğunun imhadan kurtulmayı başardığı tek vakaydı. Haber Batı Avrupa'ya ulaştığında, Liberalizm ve Hıristiyanlığın bir zaferi olarak ilan edildi. Aslında, Avrupalılaşmış Yunanlıların fikirlerinin yerel Yunanlıların fikirlerine üstün geldiği tek örnekti. Daha tipik olanı, birkaç gün sonra meydana gelen Navarino'nun teslim olmasıydı.

Mistra katliamı

Mistra Katliamı, Mora yarımadasında bulunan Mistra şehrinde Yunanistan bağımsızlık savaşı sırasında yaşanan katliamlardan biridir.

Mistra Katliamı
Yunan Bağımsızlık Savaşı
Bölge	Yunanistan, Mistra
Tarih	1770
Hedef	Türkler
Saldırı türü	Katliam
Ölü	400 ölü
İşleyen	Yunan isyancılar

Ayaklanma, Rus-Türk Savaşı (1768-1774) sırasında Rus İmparatorluk Donanması komutanı Rus Amiral Alexei Orlov'un Mani Yarımadası'na gelişinin ardından Şubat 1770'te patlak verdi. Rus güçleri ve Yunan çeteler Mora’nın güneyini işgal edip Mistra’yı ele geçirdiler ve katliama başladılar. Şehir bu olaylar dolayısıyla ağır bir darbe aldı.

İngiliz tarihçi ve hukukçu olan Edward Shepherd Creasy eserinde bu katliamdan şu şekilde bahsetmektedir:

Özellikle Mistra, korkunç zulümlere sahne oldu. Orada dört yüz Türk soğukkanlılıkla katledildi ; annelerinin göğsünden koparılan Osmanlı çocukları minarelerin tepelerine kadar taşındı ve oradan aşağı atıldı.

Ayşenur Alkan

Ayşenur Alkan
Doğum	2000
Ölüm	21 Kasım 2022 Gaziantep, Karkamış
Ölüm sebebi	YPG/PKK Saldırısı
Defin yeri	Nizip Mezarlığı
Milliyet	Türk
Meslek	Öğretmen
Ebeveyn(ler)	Mustafa Alkan ve Hayriye Alkan

Ayşenur Alkan, (2000 - 21 Kasım 2022 Gaziantep, Karkamış) isimli Türk öğretmen göreve başladıktan 3 ay sonra YPG/PKK’nın Gaziantep Karkamış’a 21 Kasım'da düzenlediği roketli saldırı sonucunda hayatını kaybetmiştir.

2000 yılında Adıyaman'da doğdu. Hüseyin Yalçın Çapan Anadolu Lisesinden mezun oldu. 2022'de Adıyaman üniversitesi Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Bölümü'nden mezun oldu ve yine aynı yıl yaptığı ücretli öğretmenlik başvurusu sonucunda Kocatepe İlkokulunda sınıf öğretmeni olarak göreve başladı.

21 Kasım 2022'de Gaziantep'in Karkamış ilçesinde yerleşim yerlerine Suriye'nin kuzey bölgesinden YPG/PKK terör örgütü tarafından havan ve roket saldırısı düzenlenmiştir. Ayşenur saldırılar başladıktan sonra öğrencileri sığınağa indirmiş ve sınıfları kontrol etmek için yukarı çıktığı sırada okul bahçesine düşen roketin şarapnel parçalarının vücuduna isabet etmesiyle hayatını kaybetmiştir. Aynı saldırıda 5 yaşındaki Hasan Karataş isimli bir çocuk da hayatını kaybetmiştir.

Liste yeniiiii

İsim	Tarih	Günümüz konum	Failler	Kurbanlar
Kazıklı Voyvoda'nın katliamları	1460-1462	Eflak, Romanya	Rumenler (Eflak Prensliği)	25.000 civarı Türk ve Bulgar kazıklara geçirildi
Müslüman-Türk katliamları	1683–1922	Balkanlar ve Kafkasya	Gayrimüslimler	5.500.000 (3 milyonu Türk)
Budin Katliamı	Eylül 1686	Budin, Macaristan	Kutsal ittifak ordusu	+3.000
Mistra Katliamı	1770	Mistra, Yunanistan	Rus ve Yunan askerler	400
Kale Katliamı	Mart 1811	Mısır,Kahire	Mısır Hidivliği	400 veya 1000'den fazla
Navarin Katliamı	19 Ağustos 1821	Pilos, Yunanistan	Yunan isyancılar	3.000
Monemvasia katliamı	Ağustos 1821	Monemvasia, Yunanistan	Yunanlar	60 ölüm ve tahmini 500 Türk, Ege denizinde ıssız bir adaya terk edildi.
Tripoliçe Katliamı	23 Eylül 1821	Tripoliçe, Yunanistan	Yunan isyancılar	6.000–30.000
Agrinio katliamı	1821	Agrinio, Yunanistan	Yunanlar	500 Türk ve 200 Yahudi
Bulgar isyanları sırasında Türklere yapılan katliamlar	Nisan-Mayıs 1876	Bulgaristan	Bulgar isyancılar	200–1.000
93 Harbi sırasında yapılan katliamlar	Nisan 1877–Mart 1878	Balkanlar ve Kafkasya	Rus Koalisyonu Orduları, özellikle Rus ordusu	250.000–400.000
Harmanlı Katliamı	16–17 Ocak 1878	Harmanlı, Bulgaristan	Rus ordusu	2.000
Yukarı İssova yangını	Ocak 1878	Bulgaristan	Rus ordusu ve Bulgar çeteleri	Köydeki 170 evden 96'sı ve okul yakıldı.
Lassithi Katliamları	1897	Girit, Yunanistan	Hristiyan çeteler	850–1.000
Kisamu katliamı	Şubat 1897	Yunanistan, Girit	Hristiyan çeteler	23
Sitya katliamı	Şubat 1897	Yunanistan, Girit	Hristiyan çeteler	300
Demirkajria katliamı	1903	Bulgaristan	Bulgar, Sırp ve Yunanlar	20 Türk köyü yakıldı
Kırçova katliamı	Ağustos 1903	Kuzey Makedonya	Bulgar isyancılar	8
Ermeni İsyanları sırasında ve öncesinde Türklere yönelik katliamlar	1905-1922	Doğu Anadolu ve Kafkasya	Hınçak, Taşnak ve Armenakan partizanları	523.000-3.000.000
Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo katliamları	Sonbahar 1912	Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo, Kuzey Makedonya	Bulgarlar	+700
Edeköy katliamı	Kasım 1912	Türkiye	Yunan ve Bulgar ordusu	Kesin bir sayı yok, tahmini binlerce ölüm.
Doksato'da Katliam	Ekim 1914	Doksat, Yunanistan	Yunanlar	Bilinmiyor
Van İsyanı (1915) sırasında yapılan katliamlar	Nisan-Mayıs 1915	Van	Ermeniler	6000
Çoruh Nehri vadisinde katliamlar	1916	Artvin	Kozak alayları	45.000
Yunanların İzmir'e çıkması	15 Mayıs 1919	İzmir	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	400–600
Menemen Katliamı	17 Haziran 1919	Menemen, İzmir	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	200
Erbeyli Baskını	20–21 Haziran 1919	Erbeyli, Aydın	Yunan ordusu	72
Maraş katliamı	1920	Kahramanmaraş	Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu (Fransa)	4.500
Antep katliamı	1920-1921	Gaziantep	Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu	6.000-7.000
Yalova Katliamı	1920–1921	Armutlu Yarımadası	Yunan ordusu, yerel Hristiyanlar ve Çerkesler	5.500–9.100
Birecik katliamı	11–24 Şubat 1920	Birecik, Şanlıurfa	Fransız ordusu	280 ve 70 yaralı, birçok kadına tecavüz edildi
Kahyaoğlu Katliamı	11 Haziran 1920	Yeşiloba, Adana	Fransız ordusu ve Ermeni lejyonu	64–200
Bilecik katliamı	Mart–Nisan 1921	Bilecik, Sögüt, Bozüyük	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	208
İzmit katliamı	24 Haziran 1921	İzmit	Yunan ordusu	300
Karatepe köyü katliamı	14 Şubat 1922	Karatepe, Köşk	Yunan ordusu	385
Kocatarla katliamı	15 Nisan 1922	Kocatarla,Kırklareli	Yunan ordusu	Köydeki bütün erkekler
Sazara katliamı	Nisan 1922	Sazara,Kırklareli	Yunan ordusu	12+
Uşak katliamı	1 Eylül 1922	Uşak	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	200
Alaşehir katliamı	3–4 Eylül 1922	Alaşehir, Manisa	Yunan ordusu	3.000
Turgutlu katliamı	4–6 Eylül 1922	Turgutlu, Manisa	Yunan ordusu	1.000
Salihli katliamı	5 Eylül 1922	Salihli, Manisa	Yunan ordusu	+76
1922 Manisa yangını	6–7 Eylül 1922	Manisa	Yunan ordusu ve yerel Hristiyanlar	4.355
Levi Baskını	4 Mayıs 1924	Kerkük, Irak	Irak	+200
Ahıska Türkleri Sürgünü	14–15 Kasım 1944	Mesheti, Gürcistan	NKVD	12.589–50.000
Gavurbağı katliamı	12 July 1946	Kerkük, Irak	Irak polisi	20
1959 Kerkük katliamı	15 Temmuz 1959	Kerkük, Irak	Kürt askerler	31-79
Limasol katliamı	13 Şubat 1963	Limasol, Kıbrıs Cumhuriyeti	Kıbrıslı Yunanlar	16
Kanlı Noel	21–31 Aralık 1963	Lefkoşa, Kıbrıs	Kıbrıslı Yunanlar	364
Gazimağusa katliamı	11 Mayıs 1964	KKTC, Gazimağusa	Kıbrıs polisi	10–17
Ağrotur ve Dikelya katliamları	13 Mayıs 1964	Ağrotur ve Dikelya	Kıbrıs polisi ve yerel Kıbrıslılar	11
Köfünye katliamı	14–15 Kasım 1967	Köfünye, Kıbrıs	Kıbrıslı Yunanlar	26
Alaminos katliamı	20 Temmuz 1974	Alaminos, Kıbrıs	Millî Muhafız Ordusu	13–14
Taşpınar katliamı	Ağustos 1974	Taşpınar, Lefke, KKTC	Millî muhafız ordusu	5
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı	14 Ağustos 1974	Muratağa, Sandallar ve Atlılar Kıbrıs	EOKA B	126
Taşkent Katliamı	15 Ağustos 1974	Taşkent, Kıbrıs	EOKA B	84
Fergana Olayları	3–12 Haziran 1989	Fergana Vadisi, Özbekistan	Özbek çeteler	97
Altın köprü katliamı	3 Mart 1991	Altınköprü, Irak	Irak ordusu	135
Lübeck'te Saldırı	23 Kasım 1992	Almanya,Lübeck	Neonaziler	3 (Türk göçmenler)
1993 Bingöl saldırısı	24 Mayıs 1993	Bingöl, Türkiye	PKK	38
Solingen Faciası	29 Mayıs 1993	Almanya	Neonaziler	5
Başbağlar Katliamı	5 Temmuz 1993	Başbağlar, Türkiye	PKK	33
Neonazi seri cinayetleri	2000-2006	Almanya	Neonaziler	10 (Türk ve Yunan göçmenler)
Dürümlü katliamı	12 Mayıs 2016	Sur,Diyarbakır Türkiye	PKK	16 (23 yaralı)

Liste

İsim	Tarih	Günümüz konum	Failler	Kurbanlar
Kazıklı Voyvoda'nın katliamları	1460-1462	Eflak, Romanya	Rumenler (Eflak Prensliği)	25.000 civarı Türk ve Bulgar kazıklara geçirildi
Müslüman-Türk katliamları	1683-1922	Balkanlar ve Kafkasya	Gayrimüslimler	5.500.000 (3 milyonu Türk)
Budin Katliamı	Eylül 1686	Budin, Macaristan	Kutsal ittifak ordusu	+3.000
Mistra Katliamı	1770	Mistra, Yunanistan	Rus ve Yunan askerler	400
Navarin Katliamı	19 Ağustos 1821	Pilos, Yunanistan	Yunan isyancılar	3.000
Monemvasia katliamı	Ağustos 1821	Monemvasia, Yunanistan	Yunanlar	60 ölüm ve tahmini 500 Türk, Ege denizinde ıssız bir adaya terk edildi.
Tripoliçe Katliamı	23 Eylül 1821	Tripoliçe, Yunanistan	Yunan isyancılar	6.000-30.000
Agrinio katliamı	1821	Agrinio, Yunanistan	Yunanlar	500 Türk ve 200 Yahudi
Bulgar isyanları sırasında Türklere yapılan katliamlar	Nisan-Mayıs 1876	Bulgaristan	Bulgar isyancılar	200-1.000
93 Harbi sırasında yapılan katliamlar	Nisan 1877–Mart 1878	Balkanlar ve Kafkasya	Rus Koalisyonu Orduları, özellikle Rus ordusu	250.000-400.000
Harmanlı Katliamı	16-17 Ocak 1878	Harmanlı, Bulgaristan	Rus ordusu	2.000
Yukarı İssova yangını	Ocak 1878	Bulgaristan	Rus ordusu ve Bulgar çeteleri	Köydeki 170 evden 96'sı ve okul yakıldı.
Lassithi Katliamları	1897	Girit, Yunanistan	Hristiyan çeteler	850-1.000
Ermeni İsyanları sırasında ve öncesinde Türklere yönelik katliamlar	1905-1922	Doğu Anadolu ve Kafkasya	Hınçak, Taşnak ve Armenakan partizanları	523.000-3.000.000
Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo katliamları	Sonbahar 1912	Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo, Kuzey Makedonya	Bulgarlar	+700
Edeköy katliamı	Kasım 1912	Türkiye	Yunan ve Bulgar ordusu	Kesin bir sayı yok, tahmini binlerce ölüm.
Van İsyanı (1915) sırasında yapılan katliamlar	Nisan-Mayıs 1915	Van, Türkiye	Ermeniler	6000
Yunanların İzmir'e çıkması	15 Mayıs 1919	İzmir	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	400-600
Menemen Katliamı	17 Haziran 1919	Menemen, İzmir	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	200
Erbeyli Baskını	20-21 Haziran 1919	Erbeyli, Aydın	Yunan ordusu	72
Maraş katliamı	1920	Kahramanmaraş	Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu (Fransa)	4.500
Antep katliamı	1920-1921	Gaziantep	Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu	6.000-7.000
Yalova Katliamı	1920-1921	Armutlu Yarımadası	Yunan ordusu, yerel Hristiyanlar ve Çerkesler	5.500-9.100
Birecik katliamı	11-24 Şubat 1920	Birecik, Şanlıurfa	Fransız ordusu	280
Kahyaoğlu Katliamı	11 Haziran 1920	Yeşiloba, Adana	Fransız ordusu ve Ermeni lejyonu	64-200
Bilecik katliamı	Mart–Nisan 1921	Bilecik, Sögüt, Bozüyük	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	208
İzmit katliamı	24 Haziran 1921	İzmit	Yunan ordusu	300
Karatepe köyü katliamı	14 Şubat 1922	Karatepe, Köşk	Yunan ordusu	385
Uşak katliamı	1 Eylül 1922	Uşak	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	200
Alaşehir katliamı	3-4 Eylül 1922	Alaşehir, Manisa	Yunan ordusu	3.000
Turgutlu katliamı	4-6 Eylül 1922	Turgutlu, Manisa	Yunan ordusu	1.000
Salihli katliamı	5 Eylül 1922	Salihli, Manisa	Yunan ordusu	+76
1922 Manisa yangını	6-7 Eylül 1922	Manisa	Yunan ordusu ve yerel Hristiyanlar	4.355
Kerkük katliamı	4 Mayıs 1924	Kerkük, Irak	Irak	+200
Ahıska Türkleri Sürgünü	14-15 Kasım 1944	Mesheti, Gürcistan	NKVD	12.589-50.000
Gavurbağı katliamı	12 July 1946	Kerkük, Irak	Irak polisi	20
1959 Kerkük katliamı	15 Temmuz 1959	Kerkük, Irak	Kürt askerler	31-79
Limasol katliamı	13 Şubat 1963	Limasol, Kıbrıs Cumhuriyeti	Kıbrıslı Yunanlar	16
Kanlı Noel	21-31 Aralık 1963	Lefkoşa, Kıbrıs	Kıbrıslı Yunanlar	364
Gazimağusa katliamı	11 Mayıs 1964	KKTC, Gazimağusa	Kıbrıs polisi	10-17
Ağrotur ve Dikelya katliamları	13 Mayıs 1964	Ağrotur ve Dikelya	Kıbrıs polisi ve yerel Kıbrıslılar	11
Köfünye katliamı	14-15 Kasım 1967	Köfünye, Kıbrıs	Kıbrıslı Yunanlar	26
Alaminos katliamı	20 Temmuz 1974	Alaminos, Kıbrıs	Millî Muhafız Ordusu	13-14
Taşpınar katliamı	Ağustos 1974	Taşpınar, Lefke, KKTC	Millî muhafız ordusu	5
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı	14 Ağustos 1974	Muratağa, Sandallar ve Atlılar Kıbrıs	EOKA B	126
Taşkent Katliamı	15 Ağustos 1974	Taşkent, Kıbrıs	EOKA B	84
Fergana Olayları	3-12 Haziran 1989	Fergana Vadisi, Özbekistan	Özbek çeteler	97
Altın köprü katliamı	3 Mart 1991	Altınköprü, Irak	Irak ordusu	135
Lübeck'te Saldırı	23 Kasım 1992	Almanya,Lübeck	Neonaziler	3 (Türk göçmenler)
1993 Bingöl saldırısı	24 Mayıs 1993	Bingöl, Türkiye	PKK	38
Solingen Faciası	29 Mayıs 1993	Almanya	Neonaziler	5
Başbağlar Katliamı	5 Temmuz 1993	Başbağlar, Türkiye	PKK	33
Neonazi seri cinayetleri	2000-2006	Almanya	Neonaziler	10 (Türk ve Yunan göçmenler)
Dürümlü katliamı	12 Mayıs 2016	Sur,Diyarbakır Türkiye	PKK	16 (23 yaralı)

Genel seçimler

Seçim	Genel Başkan	Oy			Sandalye		Meclis	Sıra
		#	%	± Y	#	±
2023	Ümit Özdağ	1,215,264	%2,23	—	0 / 600	1	Muhalefet	7.

Moldova-Gagavuz çatışması

Çin hükümeti tarafından resmi olarak mesleki eğitim ve öğretim merkezleri olarak adlandırılan Sincan toplama kampları, Sincan hükümeti ve Çin Komünist Partisi İl Daimi Komitesi tarafından işletilen toplama kamplarıdır. İnsan hakları İzleme Örgütü, 2014 yılında açıklanan bir politika olan "halkın teröre karşı savaşı" nın bir parçası olarak 2017'den beri Uygurların ve diğer Müslümanların beyinlerini yıkamak için kullanıldıklarını söylemektedir. Kamplar, birçok ülkenin hükümetleri ve insan hakları örgütleri tarafından, soykırım, kötü muamele, tecavüz ve işkence de dahil olmak üzere insan hakları ihlalleri iddiasıyla eleştirildi. Kanada, Almanya, Türkiye, Honduras ve Japonya gibi ülkeler de dahil olmak üzere dünya çapında yaklaşık 40 ülke Çin'i Uygur toplumunun insan haklarına saygı göstermeye çağırdı. 35'ten fazla ülkenin hükümetleri Çin hükümetine destek verdi. Sincan toplama kampları, "Çin'in Uygurlara yönelik insanlık dışı politikalarının en uç örneği" olarak tanımlandı.

Yunan üsyançılarıListe

ad	Tarix	Məkan	Cinayətkarlar	qurbanlar
Kazıklı Voyvoda'nın katliamları	1460-1462	Eflak, Romanya	Rumenler (Eflak Prensliği)	25.000 civarı Türk ve Bulgar kazıklara geçirildi
Müsəlman-türk qətliamları	1683-1922	Balkanlar və Qafqaz	qeyri-müsəlmanlar	5.500.000 (3 milyonu Türk)
Budin qətliamı	sentyabr 1686	Budin, Macaristan	müqəddəs ittifaq ordusu	+3.000
Mistra qətliamı	1770	Mistra, Yunanistan	Rus və Yunan əsgərləri	400
Navarin qətliamı	19 avqust 1821	Pilos, Yunanistan	Yunan üsyançıları	3.000
Monemvasia qətliamı	Ağustos 1821	Monemvasia, Yunanistan	Yunanlar	60 ölüm və təxminən 500 türk Egey dənizindəki boş bir adada tərk edildi.
Tripoliçe qətliamı	23 Eylül 1821	Tripoliçe, Yunanistan	Yunan üsyançılar	6.000-30.000
Agrinio qətliamı	1821	Agrinio, Yunanistan	Yunanlar	500 türk və 200 Yəhudi
Bolqar üsyanları zamanı türklərin qətliamları	Aprel May 1876	Bulgaristan	Bolqar üsyançılar	200-1.000
93 müharibəsi zamanı qətliamlar	Nisan 1877 – Mart 1878	Balkanlar və Qafqaz	Rus koalisiyasının orduları, xüsusən də rus ordusu	250.000-400.000
Harmanlı qətliamı	16-17 Ocak 1878	Harmanlı, Bulgaristan	rus ordusu	2.000
Yuxarı İssova yanğını	Ocak 1878	Bulgaristan	Rus ordusu və bolqar quldur dəstələri	Kənddəki 170 evdən 96-sı və məktəb yanıb
Lasheed qətliamı	1897	Girit, Yunanıstan	Xristian qrupları	850-1.000
Erməni üsyanları əvvəli və zamanı türklərin qətliamı	1905-1922	Şərqi Anadolu və Qafqaz	Hınçak, Taşnak ve Armenakan partizanları	523.000-3.000.000
Raionovo, Planitsa və Kukurtevo qətliamları	payız 1912	Raionovo, Planitsa ve Kukurtevo, Kuzey Makedonya	Bulgarlar	+700
Edeköy qətliamı	Kasım 1912	Türkiye	Yunan ve Bulgar ordusu	Kesin bir sayı yok, tahmini binlerce ölüm.
Van üsyanı zamanı qətliamlar (1915)	Nisan-Mayıs 1915	Van, Türkiye	Ermeniler	6000
Yunanlar İzmirə girir	15 Mayıs 1919	İzmir	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	400-600
Menemen qətliamı	17 Haziran 1919	Menemen, İzmir	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	200
Erbeyli Baskını	20-21 Haziran 1919	Erbeyli, Aydın	Yunan ordusu	72
Maraş qətliamı	1920	Kahramanmaraş	Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu (Fransa)	4.500
Antep qətliamı	1920-1921	Gaziantep	Fransız ordusu ve Ermeni Lejyonu	6.000-7.000
Yalova qətliamı	1920-1921	Armutlu Yarımadası	Yunan ordusu, yerel Hristiyanlar ve Çerkesler	5.500-9.100
Birecik qətliamı	11-24 Şubat 1920	Birecik, Şanlıurfa	Fransız ordusu	280
Kahyaoğlu qətliamı	11 Haziran 1920	Yeşiloba, Adana	Fransız ordusu ve Ermeni lejyonu	64-200
Bilecik katliamı	Mart–Nisan 1921	Bilecik, Sögüt, Bozüyük	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	208
İzmit katliamı	24 Haziran 1921	İzmit	Yunan ordusu	300
Karatepe köyü katliamı	14 Şubat 1922	Karatepe, Köşk	Yunan ordusu	385
Uşak katliamı	1 Eylül 1922	Uşak	Yunan ordusu ve yerel Yunanlar	200
Alaşehir katliamı	3-4 Eylül 1922	Alaşehir, Manisa	Yunan ordusu	3.000
Turgutlu katliamı	4-6 Eylül 1922	Turgutlu, Manisa	Yunan ordusu	1.000
Salihli katliamı	5 Eylül 1922	Salihli, Manisa	Yunan ordusu	+76
1922 Manisa yangını	6-7 Eylül 1922	Manisa	Yunan ordusu ve yerel Hristiyanlar	4.355
Kerkük katliamı	4 Mayıs 1924	Kerkük, Irak	Irak	+200
Ahıska Türkleri Sürgünü	14-15 Kasım 1944	Mesheti, Gürcistan	NKVD	12.589-50.000
Gavurbağı katliamı	12 July 1946	Kerkük, Irak	Irak polisi	20
1959 Kerkük katliamı	15 Temmuz 1959	Kerkük, Irak	Kürt askerler	31-79
Limasol katliamı	13 Şubat 1963	Limasol, Kıbrıs Cumhuriyeti	Kıbrıslı Yunanlar	16
Kanlı Noel	21-31 Aralık 1963	Lefkoşa, Kıbrıs	Kıbrıslı Yunanlar	364
Gazimağusa katliamı	11 Mayıs 1964	KKTC, Gazimağusa	Kıbrıs polisi	10-17
Ağrotur ve Dikelya katliamları	13 Mayıs 1964	Ağrotur ve Dikelya	Kıbrıs polisi ve yerel Kıbrıslılar	11
Köfünye katliamı	14-15 Kasım 1967	Köfünye, Kıbrıs	Kıbrıslı Yunanlar	26
Alaminos katliamı	20 Temmuz 1974	Alaminos, Kıbrıs	Millî Muhafız Ordusu	13-14
Taşpınar katliamı	Ağustos 1974	Taşpınar, Lefke, KKTC	Millî muhafız ordusu	5
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı	14 Ağustos 1974	Muratağa, Sandallar ve Atlılar Kıbrıs	EOKA B	126
Taşkent Katliamı	15 Ağustos 1974	Taşkent, Kıbrıs	EOKA B	84
Fergana Olayları	3-12 Haziran 1989	Fergana Vadisi, Özbekistan	Özbek çeteler	97
Altın köprü katliamı	3 Mart 1991	Altınköprü, Irak	Irak ordusu	135
Lübeck'te Saldırı	23 Kasım 1992	Almanya,Lübeck	Neonaziler	3 (Türk göçmenler)
1993 Bingöl saldırısı	24 Mayıs 1993	Bingöl, Türkiye	PKK	38
Solingen Faciası	29 Mayıs 1993	Almanya	Neonaziler	5
Başbağlar Katliamı	5 Temmuz 1993	Başbağlar, Türkiye	PKK	33
Neonazi seri cinayetleri	2000-2006	Almanya	Neonaziler	10 (Türk ve Yunan göçmenler)
Dürümlü katliamı	12 Mayıs 2016	Sur,Diyarbakır Türkiye	PKK	16 (23 yaralı)